Retinal i jego rola w pielęgnacji skóry

Kiedy myślimy o pielęgnacji przeciwzmarszczkowej, pierwszym skojarzeniem najczęściej jest retinol. Tej substancji nie sposób odmówić skuteczności i zasłużonego uznania. Tymczasem na rynku kosmetycznym obserwujemy rosnące zainteresowanie innymi składnikami z grupy retinoidów, zwłaszcza retinalem. Przybywa również produktów z tym składnikiem. Sprawdź, czym jest retinal i w jaki sposób najlepiej wykorzystać jego potencjał.

Spis treści

Czym jest retinal?

Retinal, znany także jako retinaldehyd, jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy retinoidów. To biologicznie aktywna pochodna witaminy A, która odgrywa ważną rolę w procesie regeneracji skóry. Retinal jest formą pośrednią między retinolem a kwasem retinowym. Po nałożeniu na skórę ulega przekształceniu w aktywny kwas retinowy (tretynoinę). Dopiero ta forma witaminy A łączy się z receptorami retinoidowymi RAR (ang. Retinoid Acid Receptors) w naskórku, mieszkach włosowych i gruczołach łojowych, oddziałując na skórę oraz jej przydatki.

Retinal wykazuje właściwości:

antyoksydacyjne,
antybakteryjne,
rozjaśniające,
pobudzające produkcje kolagenu.

Z tego względu znajduje zastosowanie w kosmetyce jako składnik produktów przeciwstarzeniowych, rozjaśniających skórę, a także kosmetyków do cery trądzikowej. Bywa również wykorzystywany w leczeniu chorób skóry.

Czym się różni retinal od retinolu?

Retinal i retinol to bardziej kuzyni niż bracia – mimo że pozwalają osiągnąć podobny efekt pielęgnacyjny, związki też różnią się nieco sposobem działania.

Retinol:

do przekształcenia w aktywny kwas retinowy w skórze potrzebuje dwóch przemian chemicznych: retinol → retinal → kwas retinowy;
działa gwałtowniej niż retinal;
wykazuje wysoki potencjał drażniący, częściej wywołuje efekty uboczne;
w składzie INCI występuje jako Retinol lub Hydrogenated Retinol;
stężenie retinolu w kosmetykach do pielęgnacji domowej to 0,1% – 1%.

Więcej o retinolu przeczytasz w tym artykule:

Retinol – jak stosować, z czym go łączyć?

Retinal:

w skórze przekształca się bezpośrednio w aktywny kwas retinowy – dlatego jest skuteczniejszy przy niższych stężeniach niż retinol;
działa łagodniej niż retinol, rzadziej wywołuje podrażnienia i skutki uboczne;
wykazuje niższy potencjał drażniący niż retinol;
w składzie INCI występuje jako Retinal lub Retinaldehyd;
stężenie retinalu w kosmetykach do pielęgnacji domowej to: 0,01% – 0,3%.

Można by w dużym skrócie uznać, że retinol i retinal są tak samo skuteczne, a moc ich działania zależy od zastosowanego stężenia. Efekt pielęgnacyjny zależy jednak nie tylko od samej mocy retinoidu, ale także od sposobu jego działania na skórę, a także całego składu kosmetyku.

Różnice między retinoidami są stosunkowo proste do wskazania. Trudniej odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie: który z nich jest lepszy, retinol czy retinal? Jakie kosmetyki pozwolą osiągnąć korzystniejsze efekty?

Przy wyborze retinoidu uwagę należy wziąć takie czynniki, jak:

rodzaj skóry, jej kondycja i potrzeby,
rodzaj aktualnej pielęgnacji skóry,
stężenie procentowe retinoidu, jego stabilność
pełny skład danego kosmetyku, obecność dodatkowych składników aktywnych,
technologia produkcji kosmetyku,
indywidualne preferencje.

Przy wyborze retinoidu, zwłaszcza na początku przygody z tą grupą składników aktywnych, warto skorzystać z pomocy dermatologa lub kosmetologa.

Wskazania do stosowania retinalu

Po kosmetyki z retinalem mogą sięgnąć osoby o skórze zdrowej i problematycznej. Retinal polecany jest zwłaszcza w przypadku:

skóry wrażliwej i naczyniowej,
trądziku i trądziku różowatego,
zaskórników i rozszerzonych porów,
wiotkiej, pozbawionej jędrności skóry,
zmarszczek,
przebarwień, w tym przebarwień posłonecznych,
rogowacenia okołomieszkowego,
świeżych rozstępów.

Retinal może być też opcją do rozważenia dla osób, które źle reagują na retinol – ze względu na delikatniejsze działanie i niższy potencjał drażniący.

Korzyści ze stosowania retinalu w pielęgnacji skóry

Retinal działa wielokierunkowo na skórę, wspomagając jej wygląd i kondycję. Korzyści, jakie może przynieść stosowanie retinalu to m.in.:

poprawa struktury skóry, jej napięcia, nawilżenia i ujędrnienia,
redukcja zmian trądzikowych i zmniejszenie widoczności porów,
zniwelowanie oznak starzenia się skóry i ograniczenie powstawania nowych zmarszczek,
zmniejszenie widoczności świeżych rozstępów.

Efekty stosowania retinalu są zauważalne dopiero po kilku miesiącach.

Kto powinien unikać stosowania retinalu?

Mimo że retinal jest łagodniejszy niż retinol, większość przeciwwskazań do stosowania tych substancji jest analogiczne.

Przeciwwskazania do stosowania retinalu to m.in.:

silne podrażnienie, suchość i zaczerwienienie skóry,
zakażenie skóry, otwarte rany,
zaostrzony przebieg atopowego zapalenia skóry (AZS),
zadrapania skóry i przeczosy (linijne ubytki skóry na skutek drapania),
ciąża.

Jak stosować kosmetyki z retinalem?

Kosmetyki pielęgnacyjne z retinalem powinny być stosowne przede wszystkim:

bezpiecznie,
rozważnie,
systematycznie.

Przy wprowadzaniu do pielęgnacji kosmetyków z retinalem obowiązują takie same zasady jak przy retinolu. Skóra musi przejść proces retynizacji, czyli przyzwyczajenia do działania retinoidu. Tolerancję na retinal budujemy stopniowo przez około 3 miesiące.

Podczas retynizacji przejściowo może pojawić się podrażnienie, suchość i zwiększona wrażliwość skóry. Skóra może się delikatnie złuszczać, może wystąpić także większa podatność na zaczerwienienia. Aby tego uniknąć, zaczynamy stosowanie retinalu od możliwie najniższego stężenia i niskiej częstotliwości, obserwując przy tym uwżnie reakcję skóry. Jeżeli nic się nie dzieje, możemy stopniowo zwiększać częstotliwość aplikacji kosmetyku z retinalem i/lub zwiększać jego stężenie.

Ważne, aby kosmetyk z retinalem nakładać wieczorem, na całkowicie suchą skórę.

W przypadku, kiedy retinal wywołuje podrażnienia, można spróbować:

wydłużyć czas między stosowaniem kosmetyku z retinalem, np. o 1-2 dni,
aplikować krem z retinalem na krótszy czas, w formie „maseczki”, zmywając go z twarzy po 20-30 minutach,
nakładać kosmetyki metodą kanapkową – najpierw krem nawilżający, po jego całkowitym wchłonięciu produkt z retinalem, a następnie po jego całkowitym wchłonięciu – łagodzący krem nawilżający, jako “domknięcie” pielęgnacji.

Jeśli skóra jest przyzwyczajona do działania retinolu, a chcemy przejść na kosmetyk z retinalem, wybieramy retinal o wyższym stężeniu niż stosowane stężenie retinolu i odwrotnie. Jeżeli efekt działania danego stężenie retinoidu nam odpowiada, nie ma konieczności jego zwiększania.

W praktyce może wyglądać to tak:

początek przygody z retinalem – retinal w najniższym stężeniu stosowany co 4-5 dni, po 2-3 tygodniach można zwiększyć częstotliwość,
stosowanie retinolu w określonym stężeniu → przejście na retinal w niższym stężeniu,
stosowanie retinolu w określonym stężeniu → przejście na retinal w wyższym stężeniu.

Z czym warto łączyć retinal, a z czym niekoniecznie?

Retinal w kosmetykach może występować solo lub w towarzystwie składników o działaniu nawilżającym i łagodzącym. W składzie kosmetyków z retinalem mogą być też obecne substancje, które wspomagają jego działanie, np. rozjaśniające lub przeciwzmarszczkowe. Retinal może być łączony z:

witaminą E,
koenzymem Q10,
kwasem hialuronowym,
karnozyną,
sfingozyną,
ceramidami,
peptydami,
pantenolem,
alantoiną.

Warto pamiętać, że retinal, mimo że jest łagodniejszy dla skóry niż retinol, to wciąż mocny retinoid. Należy wystrzegać się łączenia tej substancji ze składnikami o silnym działaniu drażniącym – takimi jak kwasy owocowe AHA i BHA, a także witaminą C w formie kwasu askorbinowego. Przy stosowaniu retinalu dodatkowe kuracje kosmetykami z silnymi składnikami aktywnymi najczęściej nie są potrzebne.

Kosmetyki z retinalem

Świadome konsumentki chętnie sięgają po produkty zawierające składniki o udowodnionym działaniu. Dotyczy to także kosmetyków z retinalem. Składnik ten znajdziesz przede wszystkim w kosmetykach do pielęgnacji twarzy – kremach serach.

Dostępne na rynku kosmetyki zawierają od 0,01% do 0,3% retinalu. Zalecane stężenie na początek to 0,03-0,05%. Bardziej przyjazne początkującym są kosmetyki z retinalem w formie emulsji niż oleju.

Zwracaj uwagę, czy dany kosmetyk posiada na etykiecie informację o stężeniu procentowym retinalu. Sama informacja o tym, że kosmetyk zawiera retinal, nie jest wystarczająca.

Kosmetyki naturalne z retinalem, na które warto zwrócić uwagę, to m.in.:

Wasze pytania o retinal

Czy retinal można stosować latem?

Tak! Retinal jak najbardziej można stosować latem. Promieniowanie słoneczne nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do jego stosowania. Warto pamiętać, że niezależnie od pory roku, kosmetyk z filtrem SPF jest naszym sprzymierzeńcem. W trakcie pielęgnacji retinoidami filtr SPF50 powinniśmy obowiązkowo nakładać codziennie rano. Pozwoli to uniknąć uszkodzenia skóry i powstania trwałych przebarwień. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że przy stosowaniu kosmetyków z retinalem nie należy wystawiać się bezpośrednio na słońce. W przypadku planowania letnich wakacji najkorzystniej jest przerwać kuracje na około 4 tygodnie przed wyjazdem.

Czy można stosować retinal w ciąży i podczas karmienia piersią?

Ciąża to czas, w którym stosowanie retinoidów jest bezwzględnie przeciwwskazane – zarówno w postaci leków, jak i kosmetyków. Pochodne witaminy A działają szkodliwie na rozwijający się płód – mogą powodować powstanie wad rozwojowych. Mimo że wchłanianie retinoidów przez skórę nie jest obarczone tak dużym ryzykiem, jak doustne przyjmowanie witaminy A, kosmetyków z retinalem należy się wystrzegać.

W przypadku karmienia piersią miejscowe stosowanie kosmetyków z retinalem jest bezpieczne – zarówno dla mamy, jak i dziecka.

Ciekawą, roślinną alternatywą dla retinoidów jest bakuchiol. Ta łagodna substancja wykazuje zbliżone do nich działanie, mimo że chemicznie bardzo się od nich różni. Bakuchiol znajdziesz m.in. w składzie kosmetyków o działaniu odmładzającym i wyrównującym koloryt. Składnik ten jest odpowiedni nawet dla najbardziej wrażliwej skóry. Nie wywołuje efektów ubocznych i nadwrażliwości na słońce, nie trzeba wprowadzać go do pielęgnacji stopniowo. Bakuchiolem warto zainteresować się zwłaszcza w przypadku przeciwwskazań do stosowania retinoidów oraz w okresie ciąży

Kiedy najlepiej zacząć stosować kosmetyki z retinalem?

Każdy moment jest dobry na to, aby zadbać o potrzeby swojej skóry, a pielęgnacja retinalem może nam w tym pomóc – i to w wielu aspektach. Jeżeli nie ma ku temu przeciwwskazań, stosowanie retinalu to wartościowy sposób na profilaktykę przeciwzmarszczkową po 25 roku życia oraz zniwelowanie niedoskonałości skóry.