Nawilżanie to podstawa pielęgnacji – niezależnie od wieku i rodzaju skóry. Dobrze nawilżona skóra wygląda młodo, zdrowo i promiennie. W utrzymaniu tego stanu pomagają nam składniki NMF – naturalnego czynnika nawilżającego, wytwarzanego w naszej skórze. Dowiedz się więcej o tym, jak działa naturalny czynnik nawilżający i co możesz zrobić, aby poprawić nawilżenie skóry.
Spis treści
Czym jest naturalny czynnik nawilżający NMF?
Zacznijmy od przyjrzenia się bliżej budowie naszej skóry. Ludzka skóra ma trzy podstawowe warstwy: tkankę podskórną (najgłębsza warstwa), tkankę właściwą i naskórek. Zewnętrzna warstwa naskórka nazywana jest warstwą rogową. Można ją porównać do ściany z cegieł – korneocytów. Spoiwo między nimi to lipidy – tworzą je m.in. ceramidy, cholesterol i wolne kwasy tłuszczowe. Wewnątrz korneocytów wytwarzany jest naturalny czynnik nawilżający, NMF. Jest to mieszanka rozpuszczalnych w wodzie, niskocząsteczkowych substancji, która wspiera właściwe nawilżenie warstwy rogowej naskórka. Naturalny czynnik nawilżający stanowi około 10% masy korneocytów i około 20-30% suchej masy warstwy rogowej naskórka.
Naturalny czynnik nawilżający powstaje:
- w procesie rogowacenia skóry,
- w trakcie pocenia się skóry,
- przy wydzielaniu sebum przez gruczoły łojowe.
NMF jest produktem procesu rozpadu białka filagryny i jej prekursora – profilagryny.
Skład NMF
Składniki NMF są humektantami – wiążą wodę w skórze, zapobiegając jej utracie. Dobrze nawilżona skóra skutecznie chroni wnętrze organizm przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych oraz utrzymuje równowagę między ustrojem a otoczeniem.
W skład naturalnego czynnika nawilżającego NMF wchodzą:
- aminokwasy: mi.n. histydyna, glutamina, arginina – ze względu na niewielkie rozmiary penetrują w głąb warstwy rogowej, gdzie działają nawilżająco;
- jony pierwiastków – sodu, magnezu, potasu, wapnia, chloru i jony fosforanowe – zapobiegają utracie minerałów przez skórę i neutralizują szkodliwe działanie czynników zewnętrznych;
- kwas piroglutaminowy(PCA) i jego sole – tworzą ochronny film na skórze, zapobiegają nadmiernej transepidermalnej ucieczce wody (TEWL);
- kwas mlekowy i jego sole (mleczany) – wiążą wodę w naskórku, poprawiają nawilżenie i funkcje barierowe skóry. Wykazują również właściwości antybakteryjne;
- cukry – wiążą wodę w naskórku, zapobiegają nadmiernej utracie wody przez naskórek;
- mocznik – wiąże wodę w naskórku, wykazuje również delikatne działanie złuszczające;
- kwasy organiczne – wiążą wodę w naskórku.
Funkcje NMF
Rolą NMF jest zachowanie prawidłowego nawilżenia warstwy rogowej naskórka i ochrona skóry przed odwodnieniem.
Naturalny czynnik nawilżający:
- pomaga zachować elastyczność, gładkość i zdrowy wygląd skóry,
- chroni skórę przed uszkodzeniami i czynnikami zewnętrznymi,
- jest ważny dla właściwego zakwaszenia skóry i prawidłowego przebiegu procesu złuszczania naskórka.
Produkcja NMF maleje wraz z wiekiem ze względu na zmiany hormonalne w organizmie.
Na obniżenie produkcji naturalnego czynnika nawilżającego w skórze wpływają również:
- płeć – bardziej narażone są kobiety,
- predyspozycje genetyczne,
- stany zapalne skóry,
- choroby skóry związane z zaburzeniami rogowacenia – jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy rybia łuska,
- naruszeniu bariery hydrolipidowej skóry – m.in. wtedy, gdy używamy kosmetyków myjących i środków czyszczących na bazie agresywnych detergentów (jak SLS i SLES),
- czynniki środowiskowe – jak długotrwałe przebywanie na wietrze, zimnie i mrozie,
- przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach,
- częste i długotrwałe kąpiele,
- ekspozycja na promieniowanie UV i promieniowanie jonizujące.
Transepidermalna utrata wody przez naskórek wzrasta wtedy znacząco.
Parowanie wody z powierzchni skóry jest zjawiskiem naturalnym. Przez naskórek wyparowuje dziennie ok. 300-400 ml wody. Ilość ta może wzrastać m.in. w czasie upałów, gorączki, czy uprawiania sportu, kiedy intensywniej się pocimy. Utrata wody przez naskórek zależy również od innych czynników – jak wiek, płeć, czy stan emocjonalny.
Transepidermalna utrata wody przez naskórek (TEWL) służy do oceny nawilżenia skóry. Parametr ten pozwala określić ilość wody utraconej przez naskórek w określonym czasie na skutek parowania. Dla zdrowej skóry wartość TEWL wynosi od 5 do 25 g/m2h. Przy zaburzonej równowadze hydrolipidowej skóry mamy do czynienia z większą utratą wody przez naskórek i większymi wartościami TEWL. Skóra staje się wtedy cienka, mniej elastyczna, szorstka i skłonna do podrażnień. Przeznaskórkową utratę wody można ograniczyć przez stosowanie kosmetyków nawilżających – w tym produktów uzupełniających składniki NMF. Ważne jest również picie odpowiedniej ilości wody, która nawilża skórę „od środka”.
Zastosowanie NMF w pielęgnacji skóry
Naturalny czynnik nawilżający skóry stał się inspiracją do stworzenia kompleksu składników aktywnych NMF (Natural Moisturizing Factor), który pomaga odbudować składniki naturalnego czynnika nawilżającego w skórze, nawilżyć ją i wygładzić, a także zapobiec podrażnieniom.
Producenci mogą wykorzystywać w kosmetykach kompleks składników aktywnych NMF, poszczególne składniki aktywne obecne w NMF lub substancje, które swoim działaniem naśladują działanie składników naturalnego czynnika nawilżającego.
Naturalny czynnik nawilżający znajdziesz w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji każdego rodzaju skóry – m.in. w składzie kremów, serum, płynów i żeli do kąpieli, balsamów, szamponów i odżywek do włosów. To cenny składnik preparatów dedykowanych osobom o skórze suchej, dojrzałej i wrażliwej. Stosowanie produktów pielęgnacyjnych ze składnikami NMF zalecane jest zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy zmiany temperatur sprawiają, że skóra szybko staje się przesuszona i łatwo ulega podrażnieniom. Preparaty z NMF warto stosować również przy niskiej wilgotności powietrza, np. przy przebywaniu w ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach.
Zalecane stężenie NMF w kosmetykach to 0,5-5%.
Naturalny czynnik nawilżający w kosmetykach
Aby sprawdzić, czy dany kosmetyk zawiera składniki NMF, wystarczy zerknąć na jego skład:
- aminokwasy – Alanine, Serine, Valine, Arginine, Cysteine, Histidine, Threonine, Amino Acids;
- jony pierwiastków – najczęściej występują w kompleksach z innymi substancjami, np. Sodium PCA, Magnesium PCA, Potassium PCA;
- kwas piroglutaminowy (PCA) i jego sole – PCA, Sodium PCA;
- kwas mlekowy i jego sole (mleczany) – Lactic Acid, Sodium Lactate, Ammonium Lactate;
- cukry – Glucose, Lactose,
- mocznik – Urea.
W składzie kosmetyków nawilżających mogą znaleźć się również substancje, które swoim działaniem naśladują działanie składników NMF. Nie są wytwarzane w skórze, pomagają jednak utrzymać jej właściwy stopień nawilżenia. Takimi składnikami są m.in.:
- trehaloza – dwucukier składający się z cząsteczek glukozy. Substancja ta występuje naturalnie w bakteriach, grzybach i niektórych roślinach. Trehaloza naśladuje działanie cukrów zawartych w NMF – wiąże wodę w naskórku, poprawiając poziom nawilżenia skóry. To także naturalny przeciwutleniacz, który chroni komórki skóry przed stresem oksydacyjnym i szkodliwym działaniem wolnych rodników. W składzie kosmetyków INCI trehalozę znajdziesz jako: Trehalose.
- izomerat sacharydowy – substancja pozyskiwana z cukru – D-glukozy pochodzenia roślinnego. Wykazuje zdolność wiązania wody i zatrzymywania jej w naskórku, dzięki czemu wspomaga prawidłowe nawilżenie skóry i wzmacnia naturalną barierę hydrolipidową. W składzie kosmetyków INCI izomerat sacharydowy znajdziesz jako: Saccharide Isomerate.
- inozytol – substancja witaminopodobna, która budową przypomina strukturę witamin z grupy B. Należy do grupy alkoholi cukrowych – polioli. Naturalnie występuje w owocach cytrusowych, fasoli i mleku. Inozytol wykazuje zdolność do przenikania przez skórę, wiązania cząsteczek wody i regulowania aktywności metali. Pomaga utrzymać wilgoć w naskórku i prawidłowe złuszczanie komórek skóry. W składzie kosmetyków INCI inozytol znajdziesz jako: Inositol.
Kosmetyki naturalne z NMF
Składniki naturalnego czynnika nawilżającego to substancje bezpieczne do stosowania w kosmetykach – w tym w kosmetykach naturalnych. Znajdziesz je m.in. w produktach, takich jak:
♥ Element Szampon micelarny do włosów i skóry głowy – Bazylia i NMF – szampon odpowiedni do każdego rodzaju włosów, zwłaszcza osłabionych i z tendencją do wypadania. Dokładnie oczyszcza i przygotowuje włosy do dalszych etapów pielęgnacji, a dzięki zawartości NMF wspomaga nawilżenie i regenerację skóry głowy.
Składniki NMF w tym produkcie: Glucose, Urea, Sodium PCA, Glycine, Lactic Acid.
♥ Bielenda SupremeLab Barrier Renew – Barierowy eliksir hydro-odżywczy z kompleksem NMF – uniwersalny i wszechstronny kosmetyk, który można używać jako krem i serum.
Nawilża, odżywia i regeneruje skórę, wzmacnia odbudowę naturalnej bariery hydrolipidowej. Dedykowany jest osobom borykającym się z suchą i odwodnioną skórą, mogą po niego sięgnąć także osoby o skórze mieszanej, skórze z niedoskonałościami, odwodnionej np. agresywnymi terapiami przeciwtrądzikowymi.
Składniki NMF w tym produkcie: Glucose, Arginine PCA, Sodium Hyaluronate, Sodium Lactate, Urea.
♥ Sekretne Spa Aktywne serum ze śluzem ślimaka – serum o intensywnym działaniu nawilżającym i regenerującym, które widocznie wygładza i nawilża skórę, zwiększając jej elastyczność i wyrównując koloryt.
Składniki NMF w tym produkcie: Sodium Pca, Glucose, Urea, Glutamic Acid, Lysine, Glycine, Lactic Acid.
♥ LAQ Żel do mycia dla dzieci o zapachu gumy balonowej – kosmetyk przeznaczony do mycia rąk i całego ciała, odpowiedni do stosowania u dzieci. Łagodnie pielęgnuje i intensywnie nawilża skórę, wzmacniając jej naturalną barierę ochronną.
Składniki NMF w tym produkcie: Sodium PCA, Glycine, Fructose, Urea, Lactic Acid, Inositol (odpowiednik naturalnego NMF).
Naturalny czynnik nawilżający NMF – podsumowanie
Każda skóra potrzebuje odpowiedniego nawilżenia. Kiedy zauważysz, że twoja skóra staje się przesuszona, podrażniona lub zaczyna się łuszczyć, nie czekaj! Zacznij działać. Kosmetyki zawierające w składzie substancje naturalnie występujące w NMF z pewnością pomogą Ci opanować problem. Warto pamiętać o nich w codziennej pielęgnacji, nie tylko w sytuacjach kryzysowych.
Źródła:
- Practical Dermatology (2012). Understanding the Role of Natural Moisturizing Factor in Skin Hydration. Dostęp: 23.01.2023 r.
- http://www.scientificspectator.com. 18 effects of natural moisturizing factor and lactic acid isomers on skin function. Dostęp: 23.01.2023 r.
- Journal of Cosmetic Dermatology (2007). Skin hydration: a review on its molecular mechanisms. Dostęp: 23.01.2023 r.
