Kwas mlekowy – jak działa na skórę? Poznaj jego właściwości i zastosowanie

Na rynku znajdziesz wiele kwasów kosmetycznych, które działają korzystnie na skórę. Jednym z nich jest kwas mlekowy, który między innymi działa silnie nawilżająco oraz spłyca drobne linie i zmarszczki. To nie wszystko. Jakie jeszcze działanie i zastosowanie ma kwas mlekowy? Dowiesz się z tego artykułu.

Dla osób doświadczonych w stosowaniu kwasu mlekowego polecamy:

Kwas mlekowy występuje naturalnie w organizmie każdego człowieka oraz w produktach spożywczych, np. fermentowanych produktach mlecznych. Dziś jednak skupimy się na jego zastosowaniu w kosmetyce. Okazuje się, że ma on zbawienny wpływ na stan cery, dlatego też nie powinna dziwić jego obecność w niektórych kosmetykach do pielęgnacji twarzy. W profesjonalnych gabinetach wykonywany jest też peeling kwasem mlekowym, który jest jednym z najpopularniejszych zabiegów złuszczających. Czym jednak jest kwas mlekowy i jakie ma działanie oraz efekty?

Co to jest kwas mlekowy?

Organizm człowieka produkuje kwas mlekowy w sposób naturalny, np. powstaje on w mięśniach podczas wysiłku. Produkują go również bakterie bytujące na skórze i błonach śluzowych, a jego zadaniem jest utrzymanie prawidłowego pH.

Kwas mlekowy stosowany w kosmetyce to chemiczny środek złuszczający, dostępny bez recepty. Uzyskuje się go w procesie fermentacji laktozy, węglowodanu znajdującego się w mleku, z udziałem bakterii. Ma postać przezroczystego, gęstego płynu.‌ Podobnie jak kwas glikolowy i migdałowy, kwas mlekowy zaliczany jest do kwasów AHA (alfa-hydrokwasów), które wykorzystuje się w produktach do pielęgnacji skóry oraz w profesjonalnych zabiegach. AHA to rozpuszczalne w wodzie związki organiczne, które w preparatach kosmetycznych przynoszą konkretne korzyści dla skóry.

Kosmetyki z kwasem mlekowym oznaczane są Lactic Acid. Szukaj tego składnika w INCI (składzie). Zwróć uwagę na kolejność – na pierwszym miejscu znajdują się substancje, których w danym produkcie jest najwięcej.

Wprawdzie dzisiaj kwas mlekowy jest niezwykle popularnym składnikiem kosmetyków, ale jego użycie nie jest niczym nowym. Powszechnie wiadomo, że Kleopatra kąpała się w kwaśnym mleku, aby jej skóra wyglądała młodziej – i właśnie na starożytny Egipt datuje się pierwsze użycie kwasu mlekowego w celach kosmetycznych.

Zastosowanie kwasu mlekowego w kosmetyce

Kwas mlekowy ze względu na swoje właściwości stosowany jest w rozmaitych dziedzinach, między innymi w przemyśle tekstylnym, cukierniczym i kosmetycznym. W kosmetyce wykorzystuje się kwas mlekowy L. Musisz wiedzieć, że kwas ten dzieli się na dwa różne rodzaje, a mianowicie formy optyczne oznaczane L oraz D. Tylko kwas L-mlekowy ma znaczenie dla człowieka, ponieważ wykazuje biologiczną aktywność, przez co znajduje zastosowanie w kosmetyce. Pozyskiwany jest w procesie fermentacji cukrów i bakterii mlekowych z grupy Lactobacillus.

W kosmetykach wykorzystuje się różne stężenia kwasu mlekowego. Stężenie pomiędzy 1 a 10% stosowane jest do nawilżania skóry, a 30-50% wykorzystuje się do silnych peelingów ze względu na właściwości złuszczające.

Najprościej rzecz ujmując, kwas mlekowy działa jak peeling enzymatyczny, który wchłania się przez skórę i otwiera pory. Wpływa na nawilżenie i nawodnienie skóry, dlatego też wykorzystywany jest w kosmetykach nawilżających przeznaczonych do pielęgnacji skóry odwodnionej. Oprócz tego L – kwas mlekowy wykazuje silne działanie przeciwstarzeniowe i pozytywnie wpływa na syntezę kolagenu i z tego względu wykorzystywany jest w kosmetykach przeciwzmarszczkowych. Do tego Lactic Acid jest częstym składnikiem żeli do higieny intymnej, ponieważ ułatwia zachowanie prawidłowego pH, co zmniejsza ryzyko infekcji – przykładem jest tu żel do higieny intymnej marki Czarna porzeczka & Słonecznik.

Znajdziesz go również w preparatach do walki z trądzikiem oraz przebarwieniami. W kontrolowanych badaniach klinicznych wykazano, że stosowanie nawet niskich stężeń kwasu mlekowego znacząco poprawiło teksturę skóry i zmniejszyło do 90% zmiany zapalne u osób z trądzikiem.

Co może dziwić, kwas mlekowy znalazł zastosowanie również w produktach do pielęgnacji włosów. Bierze się to stąd, że w pielęgnacji włosów i odpowiednio niskich stężeniach działa wygładzająco i nabłyszczająco. Działa też korzystnie na skalp i aktywizuje cebulki włosowe, przyspieszając tym samym wzrost włosów. Przykłady? Lactic Acid zawiera m.in. wzmacniający szampon do włosów Biolaven oraz normalizujący tonik-wcierka do skóry głowy Vianek, gdzie jego zadaniem jest usunięcie martwego naskórka i tym samym zapewnienie lepszej penetracji substancji odżywczych.

Dodajmy, że kwas mlekowy w zabiegach profesjonalnych (peelingu) pełni funkcję regulatora odnowy komórkowej. Martwe komórki zostają usunięte, co stymuluje produkcję nowych, ponadto korzystnie wpływa na wyrównanie struktury i kolorytu cery. W tego typu zabiegach wykorzystuje się kwas mlekowy w wysokim stężeniu.

Poznaj inne polecane kosmetyki z kwasami kosmetycznymi:

Jak działa kwas mlekowy na skórę – właściwości

Kwas mlekowy wykazuje właściwości dla skóry w każdym wieku. Między innymi zwiększa obrót komórkowy i pomaga eliminować nagromadzone martwe komórki naskórka. Ponadto ma jedną dodatkową zaletę, której nie mają inne kwasy AHA – poza zdolnością do przenikania przez warstwę rogową naskórka i znacznej poprawy wyglądu skóry, pomaga w utrzymaniu jej naturalnego nawilżenia.

Właściwości kwasu mlekowego:

• Nawilżające – nie tylko pomaga utrzymać optymalny poziom nawilżenia poprzez podniesienie poziomu glikozaminoglikanów (GAG), ale też zapobiega parowaniu wilgoci.
• Regenerujące, głównie skóry z fotouszkodzeniami.
• Antybakteryjne i oczyszczające, przez co wykorzystuje się go w profilaktyce przeciw trądzikowi i innym niedoskonałościom skóry.
• Regulujące poziom pH skóry – przywraca jej naturalny i fizjologiczny odczyn.
• Przeciwstarzeniowe, dlatego też jest stosowany w terapiach i kosmetykach anti-aging.
• Ujędrniające, ponieważ wpływa na produkcję kolagenu, tym samym spłyca zmarszczki i drobne linie.
• Rozjaśniające zmiany skórne i blizny potrądzikowe; może pomóc też w usuwaniu plam posłonecznych i plam starczych.
• Wzmacniające i chroniące przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, ponieważ kwas L-mlekowy stymuluje produkcję ceramidów, które uszczelniają barierę ochronną naskórka.

Badania wykazały, że kwas mlekowy wykazuje silniejsze działanie nawilżające oraz przeciwstarzeniowe w porównaniu do kwasu glikolowego. Jednocześnie może być korzystną alternatywą do glikolu, zwłaszcza jak jesteś posiadaczką skóry wrażliwej i szukasz produktu łagodniejszego. A to przez fakt, że kwas mlekowy ma większą cząsteczkę od kwasu glikolowego, dlatego działa delikatniej i bezpieczniej.

Kwas mlekowy – efekty

Jeśli chodzi o działanie i efekty kwasu mlekowego, zależy to od jego stężenia. I tak na przykład, jeśli regularnie będziesz stosować kwas mlekowy 12%, możesz liczyć na to, że skóra stanie się bardziej nawilżona, wygładzona i ujędrniona. W rezultacie wszelkie zmiany typu linie, bruzdy czy inne niedoskonałości zostaną zmniejszone i niewidoczne. Dzieje się tak, ponieważ kwas w wysokich stężeniach przenika do głębszych warstw skóry.

Produkty o stężeniu kwasu mlekowego do 10% zaliczane są najczęściej do peelingów chemicznych w zabiegach domowych. Niższe stężenia około 5% nie mają wpływu na środkową warstwę skóry, za to zapewniają podobne efekty, z tym że na powierzchownym poziomie, tj. skóra uzyskuje gładkość i ładny koloryt.

Kwas mlekowy jest zwykle stosowany w leczeniu przebarwień, plam starczych i innych czynników, które przyczyniają się do matowej i nierównej cery.

Po jednym zastosowaniu kwasu mlekowego zauważysz jaśniejszą i gładszą cerę. Przy regularnym stosowaniu kwas pomaga w rozjaśnianiu od umiarkowanych do cięższych przebarwień, np. w wyniku fotostarzenia. Może pomóc usunąć plamy starcze, a do tego zmniejsza widoczność porów skórnych i zmarszczek.

Jak stosować kwas mlekowy na skórę?

Do zabiegów domowych nadają się stężenia do 10% kwasu mlekowego. Jeśli jesteś już zaprawiona w bojach i masz doświadczenie z kwasami, istnieją na rynku produkty o wyższym stężeniu jak np. kwas L-mlekowy 80% Biocosmetics, które należy stosować bardzo ostrożnie. 

Bez względu na wybrane stężenie, nie należy zbyt często stosować kwasu mlekowego, ponieważ ryzykujesz nadmiernym złuszczaniem skóry i niszczeniem jej naturalnej bariery. Co do zasady, kwasy w celach złuszczających powinno się stosować raz w tygodniu. Natomiast kosmetyku z kwasem mlekowym lepiej używać co drugą noc, chyba że lekarz lub kosmetolog zaleci inaczej. Ponadto, ‌nalezy być ostrożnym, jeśli dodatkowo używasz retinoidów i agresywnych peelingów – nie używaj ich razem, stosuj przerwy między zabiegami.

Kwas mlekowy jest w zasadzie odpowiedni dla każdego rodzaju skóry, szczególnie dla skóry suchej i zanieczyszczonej. Jest jedną z najłagodniejszych form AHA, dlatego można go bezpiecznie stosować na wrażliwą skórę w odpowiednich stężeniach.

Zacznij od niższych stężeń, aby sprawdzić, jak Twoja skóra zareaguje. Jeżeli nie wystąpi podrażnienie lub dyskomfort i będziesz zadowolona z efektów, pozostań przy tym produkcie. Z czasem zwiększaj moc kwasu mlekowego, jednak rób to powoli i wprowadzaj wyższe stężenie w odstępach czasowych, pomału przyzwyczajając skórę (tak jak w przypadku retinolu). Jeśli jednak odczujesz, że to dla skóry za dużo, wybierz produkt o niższej mocy.

Tutaj dowiesz się, jak pielęgnować skórę po kwasach kosmetycznych:

Możliwe skutki uboczne kwasu mlekowego

Chociaż kwas mlekowy jest delikatniejszy niż inne kwasy AHA, nadal jest silnym środkiem złuszczającym. Możliwe skutki uboczne podczas stosowania kwasu mlekowego obejmują zaczerwienienie, pieczenie i swędzenie. Dobra wiadomość jest taka, że są to zwykle umiarkowane objawy, które znikają samoistnie po krótkim czasie, nawet do kilku godzin od zabiegu. Jeśli jednak odczuwasz silne pieczenie, pojawił się obrzęk lub wysypka, należy natychmiast zmyć produkt.

Jeśli masz bardzo wrażliwą skórę, kwas mlekowy może ją podrażniać. Zacznij od stosowania produktu z niewielkim stężeniem (np. 5%) i zobacz, jak reaguje Twoja skóra.

Może pojawić się też zwiększona wrażliwość na słońce. Kwas mlekowy złuszcza komórki skóry, w rezultacie też zwiększa ryzyko uszkodzenia skóry przez światło ultrafioletowe. Niektóre źródła medyczne donoszą, że czułość na słońce może utrzymywać się nawet przez cztery tygodnie od zastosowania wybranego produktu lub zabiegu peelingu z kwasem mlekowym. Dlatego też tak bardzo ważne jest, aby używać kremu z wysokim filtrem, co najmniej SPF 30, nawet w pochmurne dni.

Kwas mlekowy – podsumowanie

Kwas mlekowy jest jednym z łagodniejszych hydroksykwasów stosowanych w pielęgnacji skóry. Pomaga poprawić naturalny czynnik nawilżenia skóry, czyli sposób, w jaki skóra jest nawilżona. W rezultacie pomaga utrzymać nawilżenie skóry i zmniejsza uczucie suchości. Regularne stosowanie kwasu mlekowego w kosmetykach może zmniejszyć oznaki starzenia, dzięki temu, że stymuluje odnowę kolagenu. Warto również rozważyć peeling kwasem mlekowym, który jest jednym z najpopularniejszych zabiegów złuszczających wykazujących działanie złuszczające, przeciwstarzeniowe i nawilżające.

Czy znałaś dobroczynne właściwości kwasu mlekowego? A może na stałe zagościł w Twoim rytuale pielęgnacyjnym? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu!

Bibliografia:

1. Alicja Palacz, Ocena skuteczności peelingu na bazie kwasu mlekowego i migdałowego, Kosmetologia Estetyczna 2014, nr 3, s. 13-16 (dostęp 19.02.2022).
2. Alpha Hydroxy Acids, U.S. Food and Drug Administration, FDA (dostęp 19.02.2022)
3. Spada F, Barnes TM, Greive KA. Skin hydration is significantly increased by a cream formulated to mimic the skin’s own natural moisturizing systems, Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology, Volume 11, 2018;11:491–497 (dostęp 19.02.2022)
4. Tang SC, Yang JH. Dual effects of alpha-hydroxy acids on the skin, Molecules Volume 23, Issue 4, 2018;23(4):863 (dostęp 19.02.2022).
5. Dan Brennan, What to Know About Lactic Acid for Skin Care, WebMD on October 25, 2021 (dostęp 20.02.2022).