Cholesterol możesz kojarzyć z niezdrowym odżywianiem i chorobami. Ale czy wiesz, że w skórze cholesterol odgrywa dużą rolę w utrzymaniu jędrnej i sprężystej skóry? Jest to popularny składnik kosmetyków, który działa zbawiennie na skórę, dlatego warto o nim powiedzieć trochę więcej.
Sporo się mówi o dobrych i złych tłuszczach, dlatego do sałatek dodaje się awokado, oliwę czy też spożywa się tłuste ryby. I gdy tzw. dobry tłuszcz powinien stać się podstawowym elementem zdrowej diety, tak samo nie powinno go zabraknąć w składzie kosmetyków. Cholesterol w kosmetykach to bezpieczny składnik, który zatrzymuje wodę w skórze, a tym samym pomaga zachować dłużej jej młody wygląd.
Spis treści
Czym jest cholesterol?
Skóra zmienia się wraz z wiekiem. Po 25. roku życia spada produkcja kolagenu, co uwidacznia się wiotczeniem skóry i pojawieniem się zmarszczek. Wraz z upływem lat zmniejsza się też produkcja lipidów w skórze, dlatego należy je uzupełniać, aby skóra była nawilżona i odporna na upływający czas. Najpowszechniejszymi lipidami podobnymi do skóry stosowanymi w kosmetykach nawilżających są ceramidy. Jednak i cholesterol odgrywa dużą rolę w utrzymaniu prawidłowego nawilżenia i funkcjonowania skóry – i jest to składnik, którego nie powinnaś się obawiać, mimo złej sławy związanej ze skojarzeniami z różnymi chorobami czy otyłością.
Cholesterol występuje naturalnie w organizmie. Jego nadmiar wprawdzie może szkodzić, jednak nie należy zapominać, że jest ważny nie tylko dla zdrowia skóry, ale i równowagi gospodarki hormonalnej.
Cholesterol, chemicznie 3α-hydroksycholesten-5, to substancja tłuszczowa, klasyfikowana jako sterol, rodzaj cząsteczki lipidowej lub olejowej, obecna we wszystkich komórkach organizmu i krwi. Lipid ten jest wytwarzany w wątrobie (75%), dostarczany jest też wraz z pożywieniem (25%). Jest składnikiem błon komórkowych, niektórych hormonów, kwasów żółciowych (niezbędnych w trawieniu tłuszczów) i witaminy D. Chodzi też w skład osłonek mielinowych i chroni włókna nerwowe przed uszkodzeniem. Naturalnie występuje w lipidach skóry – cemencie międzykomórkowym i sebum.
Cholesterol i jego rola w skórze
W warstwie rogowej znajduje się około 40-50% ceramidów, 20-25% cholesterolu oraz około 10-20% wolnych kwasów tłuszczowych. Cholesterol obecny w skórze pełni ważną funkcję – dba o szczelność naskórka, przyczyniając się do powstania odpowiedniej struktury lipidów i ich płynności.
Razem z innymi lipidami cholesterol gwarantuje nieprzepuszczalność komórek, co ma odzwierciedlenie w mocnej i odpornej barierze ochronnej. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem nazywanym płynnością błon komórkowych – dzięki lipidom białka czy fosfolipidy mogą się przemieszczać, nie narażając przy tym wnętrza komórki na rozpłynnienie. Głównym regulatorem tego procesu jest właśnie cholesterol.
Cholesterol w skórze wzmacnia barierę ochronną, co z kolei wpływa na jej zwiększoną odporność na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych. Obniża TEWL (współczynnik Transepidermal Water Loss), dzięki czemu ogranicza ucieczkę wody, zabezpieczając skórę przed nadmiernym wysuszeniem. Niestety wraz z wiekiem poziom cholesterolu w skórze spada, czego objawami są suchość, matowość i wiotkość. Zwykle odnotowuje się je po 30. roku życia.
Dużo o cholesterolu mówi się w kontekście wzmacniania i odbudowy bariery hydrolipidowej. Tutaj dowiesz się, dlaczego jest to tak ważne:
Ratunkiem dla osłabionej bariery ochronnej i wiotkiej skóry jest stosowanie kosmetyków z cholesterolem, które pomagają ustabilizować skórę, uszczelniają jej barierę ochronną i tym samym pomagają zatrzymać wilgoć dla lepszego nawilżenia.
Właściwości cholesterolu w kosmetykach
Cholesterol jest płaskim lipidem o jednej polarnej grupie hydroksylowej. Jego budowa sprawia, że – oprócz funkcji biologicznych – wykazuje cenne właściwości kosmetyczne. Przede wszystkim jest rozpuszczalny w tłuszczach i innych rozpuszczalnikach organicznych (za to trudno rozpuszczalny w alkoholu etylowym), w kosmetykach działa jak emulgator i pełni funkcję środka kondycjonującego. Oznacza to, że jego głównym zadaniem jest zatrzymanie wody w skórze, co przekłada się na takie korzyści jak poprawa elastyczności, gładkości, jędrności i spowolnienie procesów starzenia. Ponadto chroni przed rozwarstwianiem się produktu, co poprawia jego używanie i trwałość.
Kosmetyki z cholesterolem:
- wzmacniają barierę hydrolipidową skóry
- poprawiają poziom nawilżenia skóry
- działają zmiękczająco
- wspomagają procesy regeneracji
- działają antyoksydacyjnie
- wspomagają syntezę hormonów i witamin kluczowych dla wyglądu skóry
- działają anti-aging
Kosmetyki z cholesterolem (INCI: Cholesterol) polecane są przy suchej i odwodnionej skórze, z widocznymi oznakami starzenia jak wiotkość czy przebarwienia. Zalecane są również po wysuszających kuracjach dermatologicznych i profesjonalnych zabiegach np. retinoidami i peelingami, po których skóra może wymagać mocniejszej regeneracji i wsparcia w odbudowie bariery ochronnej.
Cholesterol jest skuteczny nawet stosowany samodzielnie. Dla najlepszych efektów warto wybrać połączenie cholesterolu, ceramidów i kwasów tłuszczowych, które razem działają jeszcze efektywniej i wzmacniają barierę ochronną naskórka.
Warto tu wspomnieć o jednym eksperymencie, w którym przyjrzano się recepturze zawierającej cholesterol i wazelinę. Wykazano w nim, że cholesterol wpływa na wzrost przenikania wazeliny o 33%. To prowadzi do wniosku, że cholesterol zwiększa zgodność substancji alifatycznych (jak lipidy) z macierzą zewnątrzkomórkową skóry. Inaczej mówiąc, cholesterol zwiększa skuteczność innych składników lipidowych i pomaga w wymianie składników lipidowych między skórą a kosmetykiem.
Cholesterol wykorzystywany w branży kosmetycznej pozyskiwany jest głównie z lanoliny zwierzęcej. Podobne właściwości wykazuje inny składnik tłuszczopotu wełny owczej – lanosterol, który również pojawia się często w preparatach kosmetycznych.
Co warto odnotować, cholesterol obecny jest nie tylko w kosmetykach do skóry, ale także do włosów. W tych drugich nadaje włosom połysk, dodatkowo pielęgnuje skórę. Standardowo cholesterol znajdziesz w kremach, maseczkach, serum do twarzy oraz balsamach do ciała. Zalecane stężenie cholesterolu w preparatach kosmetycznych (obojętnie jakiego rodzaju) wynosi do 5%.
Czy cholesterol jest bezpieczny?
Pielęgnacji skóry sprzyjają wszystkie składniki aktywne, które są jak najbardziej zbliżone do tego, co sama wytwarza. Dlatego w świadomej i naturalnej pielęgnacji tak często sięga się po składniki występujące naturalnie w organizmie, bo przynosi to dwie korzyści: są bardziej przyjazne dla skóry i lepiej się adaptują oraz wykazują niski lub bardzo niski potencjał alergizujący przez to, że są „znane” ludzkiej skórze. Przykładem jest tu właśnie cholesterol. Dzięki temu cholesterol uważany jest za składnik bezpieczny, przez co zalecany jest do stosowania przez osoby ze stwierdzonymi alergiami, łuszczycą, AZS i dla osób chorujących na wyprysk kontaktowy.
Przy zbyt częstym stosowaniu cholesterol może nasilać problemy trądzikowe i powodować większe wydzielanie sebum.
Po kremy z cholesterolem warto sięgnąć nie tylko w przypadku skóry suchej czy łuszczącej się. Cholesterol jest składnikiem zalecanym w pielęgnacji skóry dojrzałej, mało elastycznej oraz jako dodatek do kremów przeciwstarzeniowych. Przy stosowaniu kosmetyków z cholesterolem nie musisz obawiać się, że zwiększy się ilość tego tłuszczu we krwi – lipid w kosmetykach wpływa wyłącznie na cerę.
Wprawdzie badania kliniczne wskazują, że produkty z cholesterolem tylko w niewielkim stopniu mogą powodować podrażnienia skóry, ale za każdym razem zalecamy wykonanie testu na skórze, zwłaszcza przy skórze bardzo wrażliwej i atopowej.
Cholesterol w kosmetykach – podsumowanie
Cholesterol w kosmetykach poprawia nawilżenie skóry, co wynika z jego własności wzmacniania bariery ochronnej i zapobieganiu ucieczce wody. Ze względu na swoje cenne właściwości kosmetyczne, wśród których wymienia się działanie emulgujące, kondycjonujące i zwiększające skuteczność innych składników lipidowych, jest pożądanym składnikiem aktywnym w preparatach do skóry.
Jeśli więc zaobserwowałaś u siebie wiotczenie skóry, utratę promiennego blasku i jędrności, może to być oznaka spadku poziomu cholesterolu w skórze. Warto wtedy przyjrzeć się bliżej kosmetykom z cholesterolem, które pomogą zatrzymać Ci upływający czas.
Czy znałaś już zastosowanie kosmetyczne cholesterolu? A może masz swoje ulubione kosmetyki z cholesterolem? Pochwal się w komentarzu!
Źródła:
- Frank Schmidtmann, PhD, tłum. Anna Sypniewska, „Cholesterol i jego pochodne: niedoceniane składniki, po które warto sięgnąć”, Świat Przemysłu Kosmetycznego 2/2021 (dostęp 28.07.2022).
- Magdalena Malinowska, Elżbieta Sikora, Jan Ogonowski „Transport przeznaskórkowy aktywnych składników kosmetycznych”, Wiadomości Chemiczne 2013, 67, 3-4, 321–344 (dostęp 28.07.2022).
- „Zaskakujące i niezwykłe składniki współczesnych kosmetyków”, praca zbiorowa, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Farmacja Polska 2021, tom 77, nr 5 (dostęp 28.07.2022).
- Mary Ann Liebert, „Cosmetic ingredient review:Final report on the safety assessment of cholesterol”, Journal of the American College of Toxicology 1986, volume 5, number 5 (dostęp 28.07.2022).
- „Study of lipid profile in adult women with acne”, praca zbiorowa, Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology – Dove Press 2015; 8: 449–454 (dostęp 28.07.2022).
