Chlorek glinu najczęściej kojarzony jest jako składnik dezodorantów i antyperspirantów, ale znaleźć go możemy również w pastach do zębach i szminkach. Narosło wokół niego sporo kontrowersji, głównie widzi się jego związek z rakiem piersi. Tymczasem firmy kosmetyczne i eksperci ze świata medycznego przekonują, że Aluminum Chloride jest bezpieczny i nie wpływa ani na zdrowie, ani na samopoczucie. Jakie właściwości i zastosowanie ma chlorek glinu i – najważniejsze – czy jest szkodliwy?
Świadoma pielęgnacja sprowadza się do sięgania po te produkty, co do których mamy pewność, że będą bezpieczne dla naszej skóry i zdrowia. Lista składników kontrowersyjnych jest dosyć długa, uwzględnia między innymi PEG-i i parabeny, a także bohatera tego artykułu, czyli chlorek glinu. Jest to najczęstszy składnik kosmetyków przeciwpotowych, ponieważ pomaga ograniczyć nadmierną potliwość. Mimo że w walce z potem jest skuteczny, pojawiły się pewne obawy, czy można bezpiecznie go używać. W artykule przybliżamy właściwości, zastosowanie i szkodliwość aluminium w kosmetykach.
Spis treści
Czym jest chlorek glinu?
Glin, powszechnie zwany aluminium, jest jednym z trzech najpowszechniej występujących pierwiastków na Ziemi (po tlenie i krzemie). Stosuje się go w wielu gałęziach przemysłu, również w kosmetyce, w której wykorzystuje się sole glinu (inaczej sole aluminium). Najczęściej używanymi związkami glinu są chlorowodorotlenek glinu (INCI: Aluminium Chlorohydrate) oraz seskwichlorowodorotlenek glinu (INCI: Aluminium Sesquichlorohydrate); natomiast chlorek glinu (INCI: Aluminium Chloride) stosowany jest rzadziej.
Alternatywne nazwy dla chlorku glinu to: Aluminium Chloride, Aluminium Trichloride, Trichloroaluminum. Ponadto może występować jako Cloruro d’alluminio (Włochy), Aluminiumchlorid (Niemcy) oraz Chlorure d’aluminium (Francja).
Chlorek glinu (wzór chemiczny: AlCl3) to nieorganiczny, bezwodny związek chemiczny, sól kwasu solnego i glinu. W czystej postaci jest białą lub żółtawą krystaliczną solą, nie ma zapachu, wytwarza za to dym podczas hydrolizy parą wodną. Nie jest substancją pochodzenia naturalnego, ponieważ powstaje w laboratorium w wyniku reakcji glinu z chlorowodorem.
Zastosowanie chlorku glinu w kosmetyce
Chlorek glinu w kosmetyce jest stosowany jako regulator pH skóry oraz jako zagęszczacz. Z tego też względu znajdziemy go najczęściej w dezodorantach i antyperspirantach, w kosmetykach do codziennego użytku jak szampony, mydła czy płyny do kąpieli, a także w szminkach i pomadkach do ust. Dzięki właściwościom dezynfekującym pojawia się również w tonerach bezalkoholowych, w antybakteryjnych kremach i sprayach do stóp oraz w wodach po goleniu. Ma również lekkie działanie pigmentujące, stąd czasem pojawia się w produktach do koloryzacji włosów.
Najważniejsze właściwości chlorku glinu to:
- ogranicza wydzielanie potu
- neutralizuje nieprzyjemne zapachy
- przedłuża uczucie świeżości
- działa ściągająco
Dodajmy, że chlorek glinu wykorzystuje się również w lekach na nadpotliwość, które stosuje się miejscowo na skórę. Pomaga nie tylko zahamować wydzielanie potu, ale też ogranicza ryzyko powstania zakażenia na obszarze ciała, gdzie nadpotliwość jest największa.
Kosmetyki z chlorkiem glinu – przykłady:
Aluminium w dezodorantach – jak działa?
Antyperspirant lub dezodorant z aluminium są niezwykle skuteczne w walce z potem i są polecane osobom, które walczą z nadpotliwością.
Chlorek glinu nie tylko reguluje pracę gruczołów łojowych i blokuje wydzielanie potu, ale też maskuje nieprzyjemny zapach, tym samym przedłuża ogólne poczucie suchości i świeżości. Takie działanie chlorku glinu doceniają zwłaszcza osoby borykające się z rozregulowaną pracą gruczołów potowych, które produkują zbyt dużą ilość żółtego i ostrego w zapachu potu. Dodajmy, że aluminium jest substancją łagodną dla skóry i nie niszczy tkanin.
Jak to działa? Po nałożeniu na skórę pod wpływem naturalnego ludzkiego pH dochodzi do polimeryzacji związków aluminium. Tworzy się rodzaj żelu, który powierzchniowo uszczelnia ujścia gruczołów potowych, ograniczając tym samym wydzielanie potu. Co ważne, warstwa nie jest trwała – zmywa się przy pierwszym myciu wodą z mydłem lub w trakcie silnego pocenia; schodzi również wraz z naturalnie łuszczącym się naskórkiem.
Czy aluminium w kosmetykach jest szkodliwe?
Wciąż toczą się dyskusje na temat bezpieczeństwa aluminium, ale zwykle dotyczą one środowisk niemedycznych. Tymczasem – zgodnie z aktualnym stanem wiedzy – Aluminum Chloride jest bezpieczny do stosowania w produktach kosmetycznych. Nie podlega też żadnym ograniczeniom stosowania.
Pamiętaj, że glin jest naturalnie występującym pierwiastkiem w środowisku. Znajdziesz go w wodzie, żywności i w wielu innych produktach. W przypadku kosmetyków chlorek glinu jest tylko dodatkiem; występuje w nich w bardzo małym stężeniu, do tego wykazuje bardzo słabą zdolność do przenikania przez naskórek, z tego też względu nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla człowieka.
Glin ma bardzo słabą zdolność do przenikania przez naskórek, dlatego w kosmetykach i antyperspirantach jest bezpieczny. Dane toksykologiczne wskazują, że znacznie więcej absorbujemy glinu z wody i pożywienia, które są głównym źródłem aluminium w organizmie.
Sole glinowe i glinowo-cyrkonowe są bardzo dobrze poznane pod kątem toksykologicznym. Istnieje wiele badań, i to dość obszernych i rzetelnych, które nie wskazują na ryzyko wystąpienia szkodliwych skutków po stosowaniu kosmetyków zawierających glin. Takie stanowisko reprezentuje m.in. Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (Scientific Committee on Consumer Safety, w skrócie SCCS), który cyklicznie bada związki i aktualizuje swoje badania.
Komitet Naukowy SCCS potwierdził, że związki aluminium są bezpiecznymi składnikami kosmetyków w następujących maksymalnych stężeniach (w przeliczeniu na glin):
- 10,60% – w dezodorantach i antyperspirantach w sprayu
- 6,25% – w nierozpylanych dezodorantach i antyperspirantach
- 2,65% – w pastach do zębów
- 0,77% – w szminkach
Chlorek glinu a rak piersi i choroba Alzheimera
Prawdopodobnie obawy co do aluminium wzięły się z przekonania, że nadmierne stosowanie antyperspirantów lub dezodorantów z chlorkiem glinu może prowadzić do jego kumulacji w organizmie. Ma to prowadzić do jego nagromadzenia i przedawkowania, a w następstwie – poważnych chorób. Jak już wspomnieliśmy, nie ma jednoznacznych badań i opinii, które wskazywałyby na takie następstwa ciągłego stosowania kosmetyków z solami glinu. Ponadto chlorek glinu jest zmywalny, zatem schodzi z łatwością ze skóry przy myciu lub podczas intensywnego pocenia się, do tego nie absorbuje się przez skórę.
Obecnie nie ma dowodów medycznych, że stosowanie kosmetyków ze związkami aluminum wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi, chorobę Alzheimera, chorobę Parkinsona i inne przewlekłe choroby neurodegeneracyjne.
W opiniach wydanych w latach 2014 i 2019 przez SCCS nie potwierdzono, żeby chlorek glinu powodował raka piersi czy choroby Alzheimera. Eksperci wskazują natomiast, że takie opinie pojawiają się w nierzetelnych źródłach na bazie przedawnionych i niepotwierdzonych badań z błędnymi przesłankami, założeniami i wnioskami.
Natomiast National Cancer Institute w 2002 roku opublikował wyniki badań epidemiologicznych, które sprawdzały związek występowania raka piersi ze stosowaniem antyperspirantów. W skrócie: nie stwierdzono żadnego związku pomiędzy używaniem antyperspirantów a występowaniem raka piersi.
Chlorek glinu a alergie skórne
Niektórzy dopatrują się związku chlorku glinu z reakcjami alergicznymi. Okazuje się, że jeśli już takie wystąpią, to są to przypadki bardzo rzadkie, na dodatek często jest to wynik reakcji krzyżowych lub też stosowania preparatu na uszkodzoną skórę. Tak na przykład działanie drażniące może wykazywać połączenie chlorku i azotanu glinu. Ewentualne drażniące skutki jak pieczenie, świąd, wysypka i przebarwienia mogą wynikać też z niskiego pH preparatu lub jego innych składowych (barwników, dodatków zapachowych, konserwantów).
Ponadto antyperspirant z chlorkiem glinu może wywołać działanie niepożądane, kiedy jest się uczulonym na aluminium lub stosuje się go długotrwale. Należy bezwzględnie zapoznać się z instrukcją producenta i stosować produkty z chlorkiem glinu zgodnie z zaleceniami, np. tylko na zdrową skórę, po odpowiedniej przerwie od ostatniego golenia czy depilacji.
Naturalne antyperspiranty i dezodoranty bez aluminium
Wprawdzie nie ma naukowych dowodów na szkodliwość chlorku glinu, jednak niektórzy decydują się go ograniczyć lub całkowicie wyeliminować. Jednym ze sposobów jest poszukiwanie tzw. zdrowych antyperspirantów i dezodorantów bez aluminium.
Wprawdzie naturalne antyperspiranty i dezodoranty to produkty przyjazne i łagodne dla skóry, jednak mogą okazać się mniej skuteczne od chlorku glinu. Z tego też powodu po takie alternatywy warto sięgnąć, kiedy problem z potliwością nie jest zbyt dokuczający i poszukujesz wsparcia na co dzień. W innym przypadku, przy nadpotliwości, lepszym wyborem może okazać się bloker z chlorkiem glinu.
Kiedy naturalne antyperspiranty i dezodoranty będą idealne:
- przy skórze alergicznej
- przy uszkodzonej lub podrażnionej skórze
- po goleniu i depilacji
- do codziennego stosowania
- dla osób w każdym wieku i każdej płci
Dostępne są ekologiczne i naturalne dezodoranty w kremie, antyperspiranty w sztyfcie lub w kulce. Zwykle w nich znajduje się skrobia lub krzemionka, które pochłaniają wilgoć i tym samym przedłużają uczucie suchości. Za działanie neutralizujące przykre zapachy odpowiada soda oczyszczona lub dodatki dezodorujące jak olejki eteryczne. Zaletą takich kosmetyków jest to, że nie zawierają parabenów, soli aluminium, SLS, SLES, alergenów i PEG-ów (zawsze sprawdź dokładnie skład – im krótszy i prostszy, tym lepiej). Dobrym wyborem będzie również kryształ ałunu.
Poznaj właściwości dezodorujące ałunu:
Dodajmy, że na rynku dostępne są również produkty przeciwko potowi zawierające obniżoną ilość chlorku glinu. Przeznaczone są dla osób, które nie mają zbyt dużego problemu z poceniem się, ale lubią uczucie suchości i świeżości. Biorąc pod uwagę, że szkodliwość chlorku glinu nie jest udowodniona, a jego szerokie zastosowanie w kosmetyce pozwala szybko i skutecznie zwalczyć krępujący problem z potem, aluminium czasem może być jedynym ratunkiem i nie należy go się obawiać.
Czy obawiasz się chlorku glinu? A może doceniasz go za skuteczność? Podziel się w komentarzu swoją opinią o aluminium w kosmetykach!
Źródła:
- Aluminum Chloride (encyklopedia), Kosmopedia (dostęp 17.03.2023).
- Aluminium (glin) w kosmetykach – opis i bezpieczeństwo, Kosmopedia (dostęp 17.03.2023).
- Opinion on the safety of aluminum in cosmetic products, European Commission, Scientific Committee on Consumer Safety SCCS, SCCS/1613/19 final opinion (dostęp 17.03.2023).
- Safety assessment of alumina and aluminum hydroxide as used in cosmetics, final report January 10, 2014, Cosmetic Ingredient Review (dostęp 17.03.2023).
