Jakie są różnice między olejkami eterycznymi a zapachowymi?

Zapewne spotkałaś się z takimi określeniami jak olejek eteryczny czy olejek zapachowy. Powszechnie na wszystkie olejki, które mają zapach, mówi się, że są eterycznymi. Tymczasem to zbytnie uproszczenie. Czy wiesz, czym się różnią?

Zasadnicza różnica pomiędzy olejkami eterycznymi a zapachowymi odnosi się do ich pochodzenia. Prosta zasada: olejki eteryczne powstają z roślin, a zapachowe – ze związków chemicznych. Zatem olejki eteryczne mają pochodzenie naturalne, natomiast olejki zapachowe – syntetyczne. Różnic jest więcej, ale ta jest główna, reszta sprowadza się do ceny, trwałości zapachu, intensywności, efektu terapeutycznego, okresu przydatności i innych. Aby naprawdę porównać te dwa rodzaje olejków, najpierw należy zrozumieć, czym konkretnie są.

Czym są olejki eteryczne?

Olejki eteryczne to w pełni naturalne substancje pozyskiwane metodą destylacji z różnych części roślin, suszonych bądź świeżych. Mówiąc konkretnie, to skoncentrowane lotne mieszaniny pochodzące z organicznej materii roślinnej i jako takie zawierają najsilniejsze zapachy konkretnej rośliny. Pod względem składu olejki są mieszaniną rozmaitych związków chemicznych, m.in. estrów, eterów, aldehydów, ketonów. Eteryczne olejki mają intensywny zapach i występują w różnych częściach roślin – kwiatach, owocach, liściach, nasionach czy w korze.

Niektóre olejki eteryczne są uznawane za luksusowe i cenne dla kosmetyki. Przykładem jest olejek różany, gdzie do produkcji 1 mililitra potrzebne jest aż 1000 płatków, a 1 litr olejku uzyskuje się z 3000 kilogramów płatków!

Olejek eteryczny ma wiele różnych zastosowań, z czego najpopularniejszą jest aromaterapia. Wynika to z faktu, że olejki eteryczne dosyć intensywnie oddziałują na ludzki węch, a w rezultacie na umysł, wykazując ogólne właściwości relaksujące. Wykazują również działanie terapeutyczne, stąd stosowane są wspomagająco w leczeniu niektórych dolegliwości, na przykład bólów głowy czy przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Co ciekawe, obecnie produkuje się olejki eteryczne z ponad 200 roślin, ale nie wszystkie z nich mają zastosowanie terapeutyczne.

Ponadto olejki eteryczne wykorzystuje się do produkcji perfum. Można je także wykorzystać je do aromatyzacji i odkażania powietrza w domu oraz prania. Dostępne są też w formie preparatu do miejscowego stosowania na skórę – wówczas wykazują głównie działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.

Olejków eterycznych nie zaleca się stosować na skórę w formie nierozcieńczonej, zwłaszcza przy skłonności do alergii. Nie powinno się też łączyć olejków i nakładać w jednym preparacie na skórę. Zaleca się zawsze wykonać próbę uczuleniową.

Czym są olejki zapachowe?

Olejki zapachowe to wysoce skoncentrowane syntetyczne lub naturalne związki zapachowe (albo ich mieszanka), które zostały połączone z prawie bezwonnym olejem nośnikowym. Te związki zapachowe są lekkie, co pozwala im dotrzeć do receptorów zapachowych podczas rozpadu. Olejki zapachowe nie wymagają żadnych substancji roślinnych, aby roztoczyć zapach. Nie wykazują też właściwości leczniczych i terapeutycznych, przez co nie są stosowane w aromaterapii. Nazywane są często po prostu kompozycjami zapachowymi lub syntetycznymi olejkami.

Głównym zastosowaniem olejków zapachowych jest aromatyzacja, czyli roztaczanie aromatu w pomieszczeniu, na przykład przy pomocy kominku zapachowego, nawilżacza powietrza czy kadzidełek. Mogą być także stosowane do wytwarzania domowych, pachnących kosmetyków, pod warunkiem, że produkt jest oznaczony jako bezpieczny kosmetyk.

Niektóre olejki zapachowe mogą mieć kontakt ze skórą, pod warunkiem, że producent umieścił stosowaną informację o tym na ich opakowaniach, a produkt przeszedł testy i został wpisany np. do Rejestru Wyrobów Kosmetycznych Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi.

Zaletą olejku zapachowego jest to, że może występować w najbardziej fantazyjnych wariantach. Przykładem może być zapach piernika, gumy balonowej, pina colady, ciasta jabłkowego, koli czy też ciasteczek maślanych.

Olejek eteryczny a zapachowy – różnice:

1. Olejki eteryczne produkowane są z roślin i mają pochodzenie naturalne, natomiast olejki zapachowe są syntetyczne.
2. Intensywniejszy zapach mają olejki syntetyczne, wrażenia mogą zależeć jednak “od nosa” i zastosowanej kompozycji. Niektóre źródła podają, że przy porównaniu dwóch olejków o tym samym zapachu ten z syntetycznego może być odczuwalny nawet 10-krotnie bardziej niż olejku eterycznego.
3. Gama olejków zapachowych jest szeroka i obejmuje bardzo silne zapachy, które są precyzyjnie dobierane i występują w wysokich stężeniach.
4. Olejki zapachowe nie wykazują działania leczniczego i nie są przeznaczone do stosowania na skórę.
5. Olejki eteryczne polecane są do aromaterapii, masaży, kąpieli, na ból głowy czy przy przeziębieniu.

Na koniec dodajmy, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jak długo olejki utrzymują swój zapach. Istnieje wiele zmiennych, które wpływają na okres przydatności do użycia. Przykładowo standardem dla producentów świec używających olejków zapachowych dla nadania zapachu jest założenie, że olejek zapachowy ma około 12 miesięcy trwałości. Okres trwałości większości olejków eterycznych wynosi od 2 do 5 lat (a dla niektórych roślin nawet 15 lat!).

Olejki eteryczne a zapachowe – podsumowanie

To, który olejek wybierzesz, zależy od rezultatu, jaki chcesz uzyskać. Jak zależy Ci tylko na ładnym zapachu w domu, wybierz olejek zapachowy. Jeśli jednak chcesz uzyskać konkretny efekt, dobierz odpowiedni olejek eteryczny.

Tutaj dowiesz się, jak olejki eteryczne działają na skórę i włosy:

Dodajmy, że wybór olejku może być podyktowany ekologią. Niektóre olejki eteryczne produkowane są z roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem w naturalnym środowisku, jak np. drzewo sandałowe. Z tego względu wybór syntetycznego olejku zapachowego może chronić zasoby planety.

Niezależnie od tego, czy używasz olejków zapachowych, czy olejków eterycznych, pamiętaj, że oba olejki zaczynają się rozkładać w kontakcie z tlenem, ciepłem lub światłem. Produkty te są sprzedawane w ciemnych buteleczkach, aby chronić zawartość przed działaniem czynników zewnętrznych i promieniowaniem UV. Olejki również wyparowują, dlatego dbaj o to, aby ich nakrętki były zawsze szczelnie zamknięte.

Czy używasz olejków zapachowych w domu? A może jesteś fanką olejków eterycznych? Kiedy najczęściej po nie sięgasz? Podziel się swoimi wrażeniami w komentarzu!