Pokrzywa to popularne zioło stosowane przy rozmaitych alergiach skórnych i stanach zapalnych. Znajdziesz ją też we wcierkach do włosów – i to nie bez powodu! Działanie pokrzywy na włosy zostało potwierdzone naukowo, np. to, że może pomóc Ci przy wypadających włosach… ale nie tylko. Dowiedz się, jakie właściwości ma pokrzywa i na jakie efekty kuracji możesz liczyć.
Liście pokrzywy są cenione w medycynie ludowej. Od lat stosowane są wewnętrznie w postaci naparów i herbatek, co ma zmniejszyć m.in. nadwrażliwość pokarmową czy obniżyć cholesterol. Pokrzywa jest pomocna w leczeniu sezonowych alergii, kataru siennego, kaszlu, kichania, pokrzywki i astmy. Pokrzywa przynosi też szereg korzyści dla urody, konkretnie to dla skóry i włosów. Ciekawa jesteś, jakie? Zacznijmy od podstaw.
Spis treści
Co skrywa pokrzywa?
Najczęściej stosuje się pokrzywę zwyczajną, która zaliczona jest do najefektywniejszych surowców wykorzystywanych m.in. w ziołolecznictwie oraz jako surowiec lecznicy, kosmetyczny, jadalny i ogrodniczy.
Pokrzywa zwyczajna, czyli Urtica dioica L., to kwitnąca bylina występująca w wielu częściach świata. Rośnie w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Rozpoznasz ją po liściach w kształcie serca o ząbkowatych krawędziach. Przede wszystkim po dotyku – na liściach i łodydze pokrzywa ma szorstkie i szczeciniaste włoski (kolce), które wprowadzają pod skórę kwas mrówkowy, przez który skóra zaczyna piec i występuje zaczerwienienie.
Pokrzywa to coś więcej niż zioło lecznicze. Zawiera cenne składniki odżywcze dla Twoich włosów, m.in. duże ilości żelaza, wapnia i witaminy C.
No dobrze, ale z czego wynikają wyjątkowe właściwości pokrzywy i jej korzystny wpływ na włosy? Okazuje się, że liście pokrzywy skrywają masę składników odżywczych, a przede wszystkim duże stężenia witamin A, C, D, E, F, K i P, a także kompleks witamin B. Zawierają znaczne ilości selenu, cynku, żelaza i magnezu, a także ryboflawinę, kwas glicerolowy, kwas glikolowy, beta-karoten i kwas pantotenowy.
W pokrzywie znajdziesz m.in.:
- selen – wzmacnia osłabione i kruche włosy
- cynk – wpływa na tworzenie keratyny (budulec włosa) i reguluje pracę gruczołów łojowych
- żelazo – poprawia zdolność włosów do regeneracji
- magnez – zapobiega łamliwości i rozdwajaniu końcówek
- wapń – wzmacnia pasma i nadaje objętości
- potas – zapobiega wypadaniu włosów
- witamina A – zapewnia prawidłowy metabolizm cebulek włosowych i komórek naskórka
- witamina C – zapobiega wypadaniu włosów
- witamina D – wspomaga regenerację i zwiększa odporność włosów
- witamina E – dodaje siły i blasku, poprawia elastyczność i wzmacnia kosmyki
- witamina F – hamuje procesy starzenia się skóry głowy
- witamina K – odżywia cebulki, zwiększa grubość i gęstość włosów
- kompleks witamin B – wzmacnia włosy i zapobiega ich przerzedzaniu, łagodzi podrażnienia i stany zapalne skóry głowy, chroni naturalny kolor włosów
Właściwości lecznicze i odżywcze tej rośliny znane były już od dawna. Między innymi w starożytności pisali o niej Hipokrates i Scribonius Largus, później św. Hildegarda, Paracelsus i Metthiolus. Pokrzywa jest też ważnym elementem symbolicznym – przez Słowian uważana była za roślinę magiczną wykorzystywaną w celu ochrony przed złymi urokami. Dzisiaj pokrzywa zyskuje na popularności, a to dzięki licznym badaniom potwierdzającym jej właściwości. Dlatego też pokrzywa jest m.in. zewnętrznie używana do poprawy wyglądu włosów. Poniżej przedstawiamy niektóre z cudownych jej właściwości.
Jak działa pokrzywa na włosy – najważniejsze właściwości
Po pierwsze, pokrzywa nie tylko pomaga w walce z wypadaniem włosów, jest też pomocna przy ich odroście. Płukanie włosów ekstraktem z pokrzywy powoduje odrost utraconych włosów, a także pomaga przywrócić pierwotny kolor włosów. Po drugie, liście pokrzywy są bogate w krzemionkę i siarkę, dzięki czemu włosy stają się bardziej lśniące i zdrowsze.
Ekstrakty z pokrzywy są bogate we flawonoidy i fenole, które działają jak silne przeciwutleniacze. Są one niezbędne do walki z wolnymi rodnikami, które odpowiedzialne są m.in. za łysienie androgenowe.
Po trzecie, pokrzywa zmniejsza łupież i działa przeciwzapalnie, pozytywnie też oddziałuje na kondycję włosów. Działa też na włosy regenerująco, przez co łamliwe i słabe włosy stają się mocniejsze, a końcówki zregenerowane. Dodajmy, że ziele chroni również przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych jak mróz czy wiatr.
Źródła medyczne donoszą, że korzeń pokrzywy może prowadzić do ograniczenia produkcji dihydrotestosteronu (DHT) – pochodnej testosteronu mającej bezpośredni wpływ na występowanie łysienia androgenowego typu męskiego. Z tego też względu korzeń z pokrzywy jest bardzo często spotykanym składnikiem preparatów przeciwko łysieniu. Pamiętaj tylko, że aplikowanie takiego ekstraktu może stymulować porost włosów, trzeba jednak zachować ostrożność podczas stosowania, ponieważ występować mogą reakcje alergiczne i podrażnienie skóry głowy.
Kto powinien sięgnąć po pokrzywę?
Jak już wspomnieliśmy, właściwości pokrzywy wynikają z zawartości składników mineralnych i witamin. Dzięki temu jej regularne stosowanie może przynieść wiele korzyści dla włosów, między innymi staną się zdrowsze, mocniejsze, a przy tym będą rosnąć silniejsze. Co więcej, możesz pokrzywę stosować zewnętrznie, na przykład w postaci wcierki do włosów, oraz zewnętrznie jako napar do picia. Każdy sposób będzie dobry, a najlepiej stosować je razem, zwłaszcza jak masz słabe i wypadające włosy.
Pokrzywa to jeden z najstarszych sposobów walki z wypadaniem włosów. Napar możesz spożywać w celu leczenia utraty włosów wewnętrznie, a dobry masaż skóry głowy z użyciem wcierki z pokrzywy pomoże zwalczyć wypadanie od zewnątrz.
Pokrzywa na włosy polecana jest zwłaszcza w przypadku:
- osłabionych i cienkich włosów
- włosów pozbawionych blasku i witalności
- silnie przetłuszczającego się skalpu
- łamliwych włosów z rozdwojonymi końcówkami
- nadmiernego wypadania włosów
- świądu, zaczerwienień i ogólnego dyskomfortu skóry głowy
- problemów z łupieżem
Co istotne, istnieje różnica w działaniu pokrzywy w zależności od części rośliny. Liście pokrzywy uchodzą za najbardziej bogate w mikro- i makroelementy, ponadto jest tu wyższy poziom białek i tłuszczów w porównaniu z łodygą lub korzeniem. Natomiast pod względem związków bioaktywnych korzenie pokrzywy są najmniej zasobne w składniki odżywcze. Wprawdzie zawierają wysoki poziom skrobi, cukrów i żywic, ale mniej białek, tłuszczów i mikroelementów.
Jak stosować pokrzywę na włosy?
Istnieje kilka sposobów na włączenie pokrzywy do codziennej pielęgnacji włosów. Wszystko dlatego, że pokrzywa jest szeroko dostępnym produktem. Znajdziesz ją w postaci suplementu w kapsułkach do połykania lub jako zioło w każdym sklepie ze zdrową żywnością. W Triny znajdziesz nawet miód z pokrzywą od Ajeden, dzięki któremu w łatwy sposób przemycisz to zioło do codziennej diety.
Nie ma ustalonych wytycznych dotyczących dawkowania, ale jako maksymalną zakłada się dawkę 300 mg dziennie w suplemencie lub do 4 filiżanek dziennie naparu z pokrzywy do picia.
Możesz samodzielnie zebrać pokrzywę, najlepiej przed zakwitnięciem (w okresie od kwietnia do czerwca), oraz wysuszyć w suchym, przewiewnym miejscu (nigdy na słońcu, bo zioło traci wówczas swoje cenne właściwości). Możesz także kupić ziele pokrzywy i robić z niego napary, dodawać pokrzywę do każdego istniejącego domowego szamponu i produktów do włosów. Możesz również używać pokrzywy osobno jako głębokiej odżywki czy wcierki, którą możesz zostawić na noc i zmyć rano. Na rynku są również gotowe kosmetyki z pokrzywą do włosów, dzięki którym od razu będziesz mogła skorzystać z dobrodziejstw tej rośliny.
Interesują Cię inne zioła w pielęgnacji? Koniecznie sprawdź nasz artykuł:
Mycie głowy roztworem z pokrzywy
Zamiast stosować płukanki czy szampony z pokrzywą możesz myć głowę roztworem z pokrzywy. Polecane jest to zwłaszcza w przypadku włosów przetłuszczających i obciążonych, kiedy to codzienne mycie może zaognić problem – wówczas warto przepłukać włosy odświeżającą miksturą z pokrzywy.
Jak przygotować roztwór z pokrzywy? Około 10 garści świeżych lub suszonych pokrzyw zalej 5 litrami wody w garnku. Podgrzewaj na małym ogniu aż do zagotowania. Odstaw na 5 minut do naciągnięcia. Włosy myj schłodzonym roztworem.
Jak stosować roztwór z pokrzywy? Domowy szampon pokrzywowy wykazuje właściwości oczyszczające, ale nie zwalnia ze stosowania innych kosmetyków. Możesz po nim stosować odżywki czy olejki. Jeśli masz mocno obciążone włosy, najlepiej opłucz roztworem włosy po zastosowaniu lekkiego szamponu i pozostaw do wyschnięcia.
Płukanka z pokrzywy na wypadające włosy i łupież
Herbatka z pokrzywy dzięki swojej zdolności do pobudzania krążenia krwi może być stosowana jako płukanka do włosów do walki z wypadaniem włosów. Ponadto płukanie włosów ekstraktem z pokrzywy i wodą powoduje odrost utraconych włosów, a także pomaga przywrócić pierwotny kolor włosów.
Jak przygotować płukankę z pokrzywy? Garść świeżych młodych liści pokrzywy lub 1-2 łyżeczki suszonych liści pokrzywy umieść w filiżance (200 ml). Dodaj gorącą wodę i pozostaw do zaparzenia na 10 do 20 minut (dla wzmocnienia naparu). Następnie odcedź, przelewając napar przez sitko.
Jak stosować płukankę z pokrzywy? Po normalnym umyciu włosów wmasuj napar w skórę głowy (upewniając się, że jest wystudzony). Możesz także owinąć włosy ręcznikiem i pozostawić na 10 minut. Nie spłukuj. Dzięki temu Twoje włosy będą gładkie i lśniące. Włosomaniaczki zalecają płukanie włosów w misce z pokrzywą – najlepiej trzymać włosy w naparze przez około 2 minuty, a później nie spłukiwać.
Dla lepszego efektu możesz dodać ocet jabłkowy. Wystarczy 1 łyżka do zimnego już naparu. Tutaj również pozostaw płukankę na kilkanaście minut – po tym czasie nie spłukuj tylko przystąp do kolejnych etapów pielęgnacji.
Stosując płukankę, miej na uwadze, że pokrzywa przyciemnia włosy. Jest to pożądane w przypadku ciemniejszych odcieni, ale jasne blondynki mogą być z tego faktu niezadowolone. Dlatego też blondynkom alternatywnie do pokrzywy zaleca się stosowanie rumianku.
Wcierka z pokrzywy na wypadające włosy i łupież
Przepis na wcierkę pokrzywową jest bardzo prosty. Najlepiej stosować ją po umyciu, ale niekoniecznie, po prostu ważne jest, by włosy były suche lub lekko wilgotne.
Jak przygotować wcierkę z pokrzywy? Do 500 ml wody w garnku dorzuć 2 łyżki suszonej pokrzywy (lub 4 torebki herbaty albo 2 gałązki). Gotuj przez około 20 minut. Następnie zioła odcedź i pozostaw do ostygnięcia. Aby wcierka zadziałała bardziej intensywnie, możesz połączyć ją na przykład z wywarem ze skrzypu albo szałwii.
Jak stosować wcierkę z pokrzywy? Wcierkę zastosuj na czyste włosy oraz skalp. Pozostaw pod przykryciem na około 45 minut (sprawdzi się tu zwłaszcza foliowy czepek). Po tym czasie włosy spłucz włosy letnią wodą.
Jeśli masz problemy z łupieżem, dobrym sposobem jest zmiażdżenie świeżych liści pokrzywy i wmasowanie ich w skalp. Następnie pozostaw, np. na noc, a rano normalnie umyj głowę.
Pokrzywa w kosmetykach – szampony, odżywki, wcierki
Równie skuteczne jak domowe wcierki do włosów będą gotowe kosmetyki. Pokrzywa jest wszechobecna w szamponach i odżywkach przeznaczonych do włosów słabych, cienkich, pozbawionych witalności, a także przetłuszczających się. Znajdziesz ją m.in. w regenerującym szamponie od Receptury Agafii czy też szamponie do włosów przetłuszczających się Farmona. Pokrzywa wykazuje właściwości podtrzymujące naturalny kolor włosów, nie dziwi więc jej obecność np. w mgiełce do włosów ciemnych z pokrzywą i skrzypem polnym od Mojej Farmy Urody, która ma krótki i prosty skład oraz nadaje się do codziennego stosowania.
Przykładem gotowej wcierki jest ta od polskiej firmy Vianek. Normalizujący tonik-wcierka do skóry głowy oprócz pokrzywy zawiera kompleks ekstraktów roślinnych m.in. ze skrzypu, łopianu, szałwii i brzozy, dzięki czemu produkt nie tylko wykazuje właściwości wzmacniające, ale też pobudza i odżywia skórę głowy.
Efekty regularnego stosowania pokrzywy na włosy
Co najważniejsze, efekty zastosowania pokrzywy na włosy są widoczne od razu. Pierwsze co zauważysz ich blask i gładkość. Najlepsze efekty uzyskasz jednak, stosując pokrzywę regularnie, niezależnie, czy zdecydujesz się na formę wcierki czy płukanki.
Pokrzywa na włosy przy systematycznym stosowaniu:
- zapobiega wypadaniu włosów, w tym łysieniu
- przyspiesza porost włosów
- działa przeciwłupieżowo
- nawilża i regeneruje włosy
- odżywia i oczyszcza skórę głowy
- ogranicza wydzielanie łoju
- chroni skórę głowy przed łojotokiem oraz stanami zapalnymi
Pokrzywa z reguły nie wykazuje skutków ubocznych. Przed wprowadzeniem jej do pielęgnacji wykonaj próbę uczuleniową. Osoby chorujące na nerki i cukrzycę powinny skonsultować się z lekarzem.
Pielęgnacja włosów pokrzywą – podsumowanie
Pokrzywa może być skutecznym sposobem walki z wypadaniem włosów. Badania wykazały, że pokrzywa może zmniejszyć stan zapalny skóry głowy, neutralizować uszkodzenia spowodowane przez wolne rodniki, a także blokować DHT, zapobiegając tym samym łysieniu. Regularne stosowanie pokrzywy zwyczajnej na włosy, sprawia, że stają się one elastyczne, lśniące i nie wypadają. Z tego też względu ekstrakt z pokrzywy wykorzystywany jest zarówno w różnego rodzaju kosmetykach do zastosowania miejscowego, jak i w tabletkach na włosy.
Płukanka z pokrzywy może być stosowana zarówno w celach leczniczych, gdy już masz wypadające włosy lub zauważyłaś u siebie łysienie, jak i profilaktycznie – gdy chcesz zadbać o swoje włosy i ich nie stracić.
Czy przekonaliśmy Cię do stosowania pokrzywy na włosy? A może już stosujesz – jakie widzisz efekty? Podziel się w komentarzu!
Bibliografia:
- Laban K. Rutto, Yixiang Xu, Elizabeth Ramirez, Michael Brandt, “Mineral Properties and Dietary Value of Raw and Processed Stinging Nettle (Urtica dioica L,)”, International Journal of Food Science, Epub 2013 May 16 (dostęp 31.01.2022).
- Lim Ai Beoy, Wong Jia Woei, Yuen Kah Hay, “Effects of Tocotrienol Supplementation on Hair Growth in Human Volunteers”, Tropical Life Sciences Research v.21(2); 2010 Dec (dostęp 31.01.2022).
- William Slator, “3 Big Benefits of Stinging Nettle For Hair Loss – The 6 Month Results” (dostęp 31.01.2022).
- Marzena Pieszak, Przemysław Ł. Mikołajczak, “Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.)”, Borgis – Postępy Fitoterapii 4/2010, s. 199-204 (dostęp 31.01.2022).
- Bohumil Hlava, Frantisek Stary, Frantisek Pospisil, Zdenka Krejcova, “Rośliny kosmetyczne”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984 (publikacja książkowa).
PS Szukasz innych sposobów na lśniące włosy? Poznaj sprawdzone domowe metody:
