Trądzik kojarzony jest głównie z problemem nastolatków, ale może wystąpić również u dorosłych. Co ważne, ma tutaj inne przyczyny i może dotknąć nawet osoby, które w młodości nie miały problemu z pryszczami. Skąd się bierze trądzik u dorosłych? Jak z nim walczyć? Odpowiadamy!
Uporczywe wypryski w wieku dorosłym czasem mogą być błędnie brane za wysypkę lub alergię. Tymczasem lekarze wskazują, że trądzik może pojawić się nawet po 30. roku życia – charakterystyczne zmiany pojawiają się zwykle w dolnej części twarzy jak okolice ust, policzki, broda i szyja. Trądzik u dorosłych wymaga odpowiedniego leczenia i pielęgnacji. W tym artykule skupiamy się na tym, jak pielęgnować cerę z trądzikiem u dorosłego.
Spis treści
Trądzik u dorosłych – objawy i kogo najczęściej dotyka?
Trądzik pospolity (łac. vacne vulgaris) to przewlekła choroba aparatu włosowo-łojowego. Jego typowym objawem są zaskórniki otwarte i zamknięte, grudki, krosty, guzki i torbiele ropne zlokalizowane najczęściej na twarzy i plecach. Niestety, charakter choroby jest przewlekły, co oznacza, że leczenie jest długotrwałe. I tak samo jest z trądzikiem u dorosłych – wprawdzie jego przyczyny są inne, ale również może wiązać się z leczeniem, które może potrwać kilka miesięcy, a nawet lat. Dobra wiadomość jest taka, że wcześnie rozpoznanie trądziku u dorosłych skraca czas trwania choroby, a także zmniejsza ryzyko powstania nieestetycznych blizn.
Zmiany trądzikowe u dorosłych nie są tak liczne jak przy trądziku młodzieńczym. Zlokalizowane są zazwyczaj w dolnych częściach twarzy i mają charakter zapalny. Głęboko pod skórą pojawiają się grudki i krosty, które łatwo wyczuć pod palcem, dodatkowo przy dotyku wywołują ból.
Trądzik u dorosłych nazywany jest trądzikiem hormonalnym. Według statystyk częściej dotyka kobiet około 30. roku życia, ale i u mężczyzn staje się coraz bardziej powszechny. Co warto podkreślić, u dorosłych zwykle obserwuje się trzy postacie trądziku, a mianowicie trądzik zaskórnikowy, trądzik grudkowy oraz trądzik ropowiczy. Często pojawiają się też duże i bolesne zmiany zapalne, którym towarzyszy nadmierna produkcja sebum i łoju.
Szacuje się, że trądzik dotyczy:
- 51% kobiet w wieku 20-29 lat
- 35% kobiet w wieku 30-39 lat
- 26% kobiet w wieku 40-49 lat
- 15% kobiet powyżej 50. roku życia
Miej na uwadze, że nasilenie objawów trądziku może być różne u innych osób. Niektóre kobiety zauważają u siebie pojedyncze zmiany, które nasilają się przed miesiączką, inne mogą uskarżać się na dokuczliwe krosty przez dłuższy czas. Trądzik u dorosłych mężczyzn może przybrać ostrzejszą formę niż u kobiet, ponadto zmiany najczęściej zlokalizowane są na plecach, klatce piersiowej i ramionach.
Co powoduje trądzik u dorosłego?
Jeśli chodzi o określenie przyczyny trądziku u dorosłych, to tutaj nawet dermatolodzy mają problem z określeniem jego podłoża. W tym celu wykonuje się kompleksowe badania i przeprowadza szczegółowy wywiad. Niepokojący jest fakt, że trądzik w wieku dorosłym może pojawić się nawet wtedy, kiedy w młodości nie miałaś problemów z cerą.
Wśród najczęstszych przyczyn trądziku u dorosłych wymienia się:
- uwarunkowania genetyczne
- zaburzenia hormonalne
- brak odpowiedniej pielęgnacji
- mechaniczne uszkodzenia
Kosmetolog radzi: Trądzik u dorosłych a hormony i dieta
Za główny czynnik sprawczy trądziku uważa się zaburzenia hormonalne, co dotyczy zarówno trądziku młodzieńczego, jak i tego w wieku dorosłym. Zmiany trądzikowe mogą być wywołane przewlekłymi zaburzeniami pracy układu wewnątrzwydzielniczego lub okresowymi zmianami równowagi hormonalnej. Zmiany na skórze zależą w dużej mierze od tego, jakie hormony przyczyniają się do wystąpienia zmian trądzikowych:
- Androgeny (męskie hormony płciowe) – testosteron, dihydrotestosteron i androstenediol powodują, że na skórze twarzy, szyi i pleców tworzą się zaskórniki i duże, bolesne grudki. Dochodzi do nadprodukcji sebum, skóra staje się tłusta i błyszcząca.
- Estrogeny (żeńskie hormony płciowe) powodują, że zmiany trądzikowe występują przede wszystkim na twarzy – czole, nosie, brodzie i policzkach. Wykwity skórne mogą być piekące lub swędzące, a ich pojawienie się jest poprzedzone zaczerwienieniem skóry.
Do wystąpienia trądziku u dorosłych mogą przyczyniać się również czynniki stresowe. Stres podwyższa poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, który jest odpowiedzialny za nadprodukcję łoju, a w efekcie pogarsza kondycję skóry.
Leczenie trądziku hormonalnego na własną rękę z reguły nie przynosi zadowalających rezultatów. W przypadku utrzymywania się zmian skórnych zalecana jest konsultacja u dermatologa i endokrynologa. Przed rozpoczęciem leczenia warto wykonać badania hormonalne. Terapia trądziku u dorosłych jest długotrwała, może mieć formę doustną lub miejscową. Proces leczenia warto wspierać odpowiednią pielęgnacją skóry. Pomocna jest w tym również dieta.
Ryzyko rozwoju trądziku zwiększa się w przypadku niezdrowej i wysoko przetworzonej diety. Dieta u osób z trądzikiem hormonalnym powinna być przede wszystkim zdrowa, racjonalna i dobrze zbilansowana. W jadłospisie powinny znaleźć się produkty o niskim indeksie glikemicznym, produkty obfitujące w witaminy A, C, E i B, a także minerały – zwłaszcza cynk i selen, kwasy omega-3 i błonnik. Nie powinno zabraknąć tutaj świeżych warzyw i owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych, orzechów, pestek i nasion, a także roślin strączkowych. Warto uwzględnić tutaj także jaja, ryby morskie i chude mięso.
W diecie osób z trądzikiem hormonalnym niewskazane są produkty o wysokim indeksie glikemicznym – jak np. białe pieczywo, chipsy i słodycze. Nieodpowiednie są również produkty przetworzone, dania typu fast food i ostre przyprawy. Kondycję skóry może pogorszyć również część produktów mlecznych, napoje gazowane i używki, które wzmagają powstawanie zmian trądzikowych.
Dodajmy, że trądzik może pojawić się również w ciąży, zazwyczaj w pierwszym trymestrze. Dobra wiadomość jest taka, że zwykle jest tymczasowy i skóra wraca do naturalnej równowagi, jednak jest to wciąż problem, którego nie należy bagatelizować. Szerzej o tym napisaliśmy w artykule:
Jakie kosmetyki na trądzik u osób dorosłych?
Jednym z podstawowych elementów, aby w ogóle zapobiec trądzikowi, jest odpowiednia pielęgnacja oraz dbanie o higienę. Jest to o tyle istotne, że niewłaściwe kosmetyki mogą zaognić problem, a także przedłużyć leczenie trądziku. Jakie więc kosmetyki wybierać na trądzik u dorosłych? Zwróć przede wszystkim na łagodny skład, a takim będzie ten pozbawiony alkoholu, substancji sztucznych i składników niepewnego pochodzenia. Szczególnie uwrażliwiamy na alkohol w kosmetykach, zwłaszcza etylowy, izopropylowy i denaturowany, ponieważ ten może nadmiernie wysuszać skórę, a tym samym doprowadzać do nadmiernej produkcji sebum (by zapewnić skórze nawilżenie), więc wpada się tu w błędne koło.
O najlepszych kosmetykach do pielęgnacji skóry naznaczonej trądzikiem stworzyliśmy osobny poradnik – sprawdzisz go tutaj:
Dodajmy, że trądzik u dorosłych może nie wynikać tylko z nieodpowiedniej pielęgnacji, ale też z jej brakiem. Dotyczy to zwłaszcza mężczyzn, którzy stronią od kosmetyków czy też zabiegów, np. oczyszczających. Dla nich dobrym rozwiązaniem są kosmetyki wielofunkcyjne lub sięgnięcie po kosmetyki z jednej linii przeznaczone do pielęgnacji cery z niedoskonałościami, które są pozbawione konserwantów i sztucznych barwników.
Jak pozbyć się trądziku u osoby dorosłej?
W przypadku trądziku u dorosłych ważny jest dobór właściwych kosmetyków i regularna pielęgnacja skóry. Ponadto warto przyjrzeć się swojej diecie i stylowi życia – nieraz zmiany nawyków żywieniowych i porzucenie nałogów może pomóc w pozbyciu się nieestetycznych zaskórników i grudek.
Każdą niepokojącą zmianę w obrębie skóry należy skonsultować z dermatologiem. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, kiedy wykwity i zaczerwienienia nie znikają, mimo zmian w pielęgnacji czy stylu życia.
Wśród cennych zabiegów dla skóry z trądzikiem wymienia się oczyszczanie i nawilżanie. Oprócz tego należy pamiętać o tonizacji i regularnym (ale delikatnym) złuszczaniu martwego naskórka. Zapomnij również o wyciskaniu krostek i wyprysków, ponieważ w ten sposób możesz zaostrzyć stan zapalny i przez to na skórze pojawią się kolejne niedoskonałości. Wyciskanie pomaga bakteriom się rozprzestrzenić (a kosmetyki antybakteryjne mogą sobie z nimi nie poradzić!), nie wspominając, że w ten sposób uszkadzasz mechanicznie skórę. Dlatego też nie wyciskaj, nie zdrapuj, nie dotykaj też skóry brudnymi dłońmi. Zadbaj również o czystość ręczników, pościeli i do oczyszczania skóry używaj tylko nowych wacików.
Oczyszczanie skóry z trądzikiem
Kluczowe jest oczyszczanie cery z trądzikiem. W przypadku kobiet bardzo ważne jest dokładnie zmycie makijażu, najlepiej usuwać go zaraz po przyjściu do domu. Bierze się to z tego, że wiele z kolorowych kosmetyków obciąża skórę i może spowalniać procesy jej regeneracji. Mało tego, ciężki podkład (po który sięga się zwykle, aby ukryć niedoskonałości) może sprzyjać powstaniu tzw. trądziku kosmetycznego, ponieważ blokuje ujścia gruczołów łojowych, a w rezultacie nasila stany zapalne. To dlatego przy cerze problematycznej polecane są kosmetyki mineralne, które są lekkie, niezapychające i wspomagają walkę z trądzikiem w każdym wieku. Co do samego oczyszczania skóry, jest to bardzo ważny etap pielęgnacji między innymi dlatego, że zapobiega zatykaniu porów skórnych, hamuje rozwój bakterii oraz zapobiega obciążeniu skóry.
Używaj kosmetyków do oczyszczania bez alkoholu, wzbogacone o cynk i substancje kojące takie jak rumianek i szałwia.
Oczyszczanie skóry powinno przeprowadzać się 2 razy dziennie (rano i wieczorem), w innym przypadku mogą pojawić się kolejne guzki i krostki, które trudno będzie usunąć. Dobrze oczyszczona skóra jest odświeżona, stonizowana, ukojona i najważniejsze – gotowa na przyjęcie składników aktywnych zawartych w kremach.
Nawilżanie skóry z trądzikiem
Inną ważną kwestią jest nawilżanie. Bez tego gruczoły łojowe będą produkować sebum, chcąc nawilżyć wysuszoną skórę, co prowadzi do błędnego koła. Tutaj najlepiej wybierać nie tyle dobry krem nawilżający, ile taki, który się szybko wchłania i jest przeznaczony do cery trądzikowej. Zwykle takie kremy zawierają cynk, który uspokaja zaczerwienienia i stany zapalne. Oprócz niego w kremach na trądzik znajdziesz kwas salicylowy, kwas azelainowy, pochodne retinolu oraz nadtlenek benzoilu.
Na noc warto sięgnąć po krem odżywczy o właściwościach antybakteryjnych, a na dzień – krem nawilżająco-normalizujący, który ogranicza produkcję sebum i zapobiega błyszczeniu cery.
W przypadku skóry z trądzikiem należy unikać kremów i innych kosmetyków o tłustej konsystencji, na bazie olejów, chyba że są to oleje dedykowane cerze trądzikowej i niekomedogenne – na zaskórniki polecane są olej z czarnuszki, z nasion opuncji figowej, rokitnika i z pestek malin. Jeśli chodzi o olejki eteryczne, to tu prym wiodą olejek z drzewa herbacianego i olejek lawendowy.
Więcej o olejach w pielęgnacji antytrądzikowej znajdziesz tutaj:
Domowe sposoby na trądzik u dorosłych
Jak już wspomnieliśmy, trądzik to choroba, a każda choroba wymaga konsultacji z lekarzem i wdrożenia odpowiedniego leczenia czy preparatów. Nie zaleca się walki z trądzikiem na własną rękę. Domowe sposoby są uznawane za metodę wspomagającą, czyli taką, która w pewnym stopniu może pomóc w łagodzeniu objawów takich jak swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie skóry oraz mogą przyspieszyć procesy regeneracyjne. Co istotne, domowe sposoby uznawane są za bezpieczne, ale powinnaś je stosować z rozwagą i pamiętać, że nie jest to cudowny lek na trądzik.
Zaletą domowych sposobów na dorosły trądzik jest to, że bazują na produktach, które zwykle masz dostępne pod ręką. Sprawa jest prosta, jeśli widzisz u siebie zmianę pojedynczą, np. pryszcz, który wystarczy posmarować punktowo maścią cynkową, nałożyć niewielką ilość olejku herbacianego, pasty do zębów czy przykładać plasterek czosnku. W innym przypadku warto sięgnąć po produkty, z których pomocą przygotujesz kojące, antybakteryjne lub normalizujące maseczki czy też łagodnie oczyszczające peelingi. Jakie składniki się przydadzą przy objawach trądziku?
Do przygotowania maseczek na trądzik przydadzą Ci się:
- miód – wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze
- cynamon – zwalcza stany zapalne, hamuje rozwój kolejnych wyprysków, przyspiesza gojenie tych obecnych
- aloes – hamuje wydzielanie sebum, nawilża, wspiera procesy regeneracji
- kurkuma – łagodzi stany zapalne, działa antybakteryjnie
- drożdże – działają przeciwzapalnie, regulują pracę gruczołów łojowych (możesz je pić lub wykonywać z nich maseczki)
Są również inne produkty, które sprawdzą się, kiedy zauważysz u siebie pojedynczego pryszcza. Wystarczy z nich przygotować pastę, którą nałożysz jak maść na zmianę. Najlepiej zrób to wtedy, kiedy nie planujesz wyjść z domu, ponieważ np. taka pasta z kurkumy na pryszcze ma zdolność barwienia skóry na żółtawo, zwłaszcza kiedy zbyt długo pastę przetrzymasz na skórze (spokojnie usuniesz plamy przy pomocy wody z mydłem, ale lepiej nie ryzykować).
Na pojedyncze zmiany i pryszcze przyda Ci się:
- pomidor – zawiera likopen o działaniu przeciwzapalnym, antybakteryjnym i antyoksydacyjnym; pastę z pomidora nakładaj punktowo na zmianę i zmyj po 15 minutach
- czosnek – działa bakteriobójczo; plasterki czosnku wystarczy przykładać przez 10 minut
- kurkuma – działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie; najlepiej kurkumę wymieszać z jogurtem i nałożyć na 20 minut
Zanim wypróbujesz któryś z wymienionych wyżej produktów, zrób test na małym fragmencie skóry. Pamiętaj też, że wprawdzie domowe sposoby na trądzik u dorosłych mogą mieć pozytywny wpływ na stan skóry, jednak nie zapominaj, że tylko odpowiednio dobrana kuracja przez dermatologa i prawidłowa pielęgnacja są kluczem do walki z tą chorobą.
Trądzik u dorosłych – podsumowanie
Jeżeli zaobserwowałaś u siebie niepokojące grudki i zaskórniki, musisz być świadoma, że może to być objawem trądziku. Co więcej, bez wdrożenia odpowiedniej pielęgnacji czy leczenia mogą powstać nieestetyczne blizny, których później trudno będzie się pozbyć. Nie wspominając, że sam trądzik może uprzykrzyć życie i zmniejszyć Twoją pewność siebie. Dlatego też w pierwszej kolejności powinnaś przyjrzeć się swojej pielęgnacji i diecie oraz wyeliminować czynniki, które mogą być odpowiedzialne za te zmiany. Jeżeli trudno jest Ci jednak określić przyczynę lub Twoja skóra jest stale podrażniona i zaczerwieniona, koniecznie udaj się do dermatologa.
Czy borykasz się z trądzikiem? Kiedy zauważyłaś u siebie jego pierwsze objawy? Podziel się w komentarzu swoim doświadczeniem i sposobami na trądzik u dorosłych!
