Jak zrobić mydło – domowy sposób na mydełka DIY

Mydło to must have w każdym domu. W kostce, w płynie czy o fantazyjnych kształtach. Wykorzystuje się je do mycia rąk i całego ciała. Wraz z popularyzacją świadomej pielęgnacji oraz mody na DIY przyszedł czas na samodzielne wytwarzanie mydeł. Domowe mydło ma tę zaletę, że doskonale wiesz, co się w nim znajduje. Tylko jak je zrobić?

Mydło jest stałym elementem rutyny higieny osobistej. Używane jest do usuwania potu i brudu ze skóry. Możesz je zakupić w sklepie, ale możesz też zrobić mydło w domu. Przygotowanie własnego mydełka DIY jest świetną zabawą, a przy samym procesie produkcji mydła możesz się zrelaksować. Możesz nawet zaprosić do zabawy partnera, koleżanki lub dzieci. Co więcej, przygotowanie domowego mydła jest opłacalne, a przy tym proste.

Jak powstaje mydło?

Każda kostka mydła składa się z kwasu (tłuszczu) i zasady (ługu). Bazą mydła jest tłuszcz, który może być tłuszczem zwierzęcym lub roślinnym, takim jak oliwa z oliwek. W produkcji mydła w kostce ługiem jest wodorotlenek sodu, mydło w płynie wymaga za to wodorotlenku potasu.

Bez ługu zmydlanie nie jest możliwe, więc ług jest niezbędny do stworzenia mydła.

Mydło powstaje podczas procesu zmydlania, czyli połączenia oleju i ługu. Zmydlanie to nic innego jak reakcja chemiczna: tłuszcz o pH<7 reaguje z substancją o odczynie zasadowym (alkaicznym) o pH>7. 

Istnieją dwie metody tworzenia mydła w kostce:

1. Metoda na gorąco. Podczas produkcji mydła metodą na gorąco ciepło zewnętrzne przyspiesza zmydlanie. Większość mydeł można użyć następnego dnia, ale najlepiej poczekać tydzień, jeśli chcesz mieć pewność co do tego, że mydło jest łagodne i przyjazne dla skóry.
2. Metoda na zimno. Proces na zimno wykorzystuje wewnętrzne ciepło, które jest naturalnie wytwarzane podczas zmydlania. Kostki całkowicie twardnieją w 4 do 6 tygodni.

Jakie są wady tradycyjnych mydeł dostępnych w sklepach? Są utwardzane, wybielane, a przy tym ubogie w glicerynę, która jest oddzielana w procesie produkcji mydła, aby wzbogacić nią inne kosmetyki. Dlatego przejdziemy teraz do przepisów na mydło oraz zalet domowego mydła.

Dlaczego warto robić mydło w domu?

Domowe mydło jest rozwiązaniem niezwykle ekonomicznym. Jeden kilogram mydła wytworzony domowy sposobem to koszt zaledwie 20 zł. Ponadto do jego produkcji możesz wykorzystać to, co akurat masz w domu.

Zalety domowego mydła:

• Robienie domowego mydła jest naprawdę proste!
• Zawiera tylko te składniki, których najbardziej potrzebuje Twoja skóra.
• Nie zawiera sztucznych dodatków oraz składników mogących wywołać alergie.
• Jest całkowicie spersonalizowane i w Twoim guście, bo możesz do niego dorzucić, co tylko chcesz: suszone kwiaty, przyprawy itd.
• Kolorowe domowe mydełko z pięknymi wzorami to ozdoba łazienki.
• Jest ekonomiczne, ponieważ produkcja 1 kg mydła to koszt niecałych 20 zł.
• Jest ekologiczne, ponieważ nie zaśmiecasz planety opakowaniami po mydłach w kostce czy w płynie.

Największą zaletą mydła DIY jest świadomość tego, co zostało w nim użyte. Wprawdzie na rynku znajdziesz sporo mydeł naturalnych, w tym ekologicznych, ale domowe mydełka możesz dowolnie personalizować, a przy tym bawić się przy ich wytwarzaniu.

Przepis na mydło w płynie

Poniżej prezentuję dwa przepisy na zrobienie mydła domowym sposobem. Pierwszy dotyczy mydła w płynie, a drugi – w kostce. Przy czym warto zaznaczyć, że mydło w kostce jest bardziej czasochłonne i wymagające, ale wciąż banalnie proste.

Jeżeli bliski Ci jest duch zero waste i nie chcesz wyrzucać resztek mydła, najlepszym sposobem jest wykonać z nich mydło w płynie. Dzięki temu nie zmarnujesz produktu, a i też oszczędzisz pieniądze.

Jak zrobić domowe mydło w płynie z resztek:

1. Potrzebujesz 100 g mydła. Przygotuj resztki mydła, które należy starkować, możesz je też pokroić na małe kawałeczki (mają mieć postać płatków mydlanych).
2. Włóż płatki mydlane do czystego i wyparzonego pojemnika (może być słoik) i dolej 150-200 ml przegotowanej ciepłej wody.
3. Całość mieszaj aż do rozpuszczenia się skrawków. Rób to bardzo powoli, ponieważ mieszanina może się mocno pienić. Alternatywnie skrawki możesz włożyć do garnka z wodą i podgrzewać mieszaninę na wolnym gazie.
4. Po wymieszaniu dodaj 1 łyżeczkę gliceryny roślinnej (kupisz ją w aptece) oraz 50 g wody. Ponownie wymieszaj. Protip: Jeśli nie masz czystej gliceryny, możesz dodać odrobinę mydła w płynie lub inny kosmetyk, który ma je w składzie. Niektóre przepisy na mydło w płynie omijają glicerynę – zachęcam do eksperymentowania.
5. Po wystudzeniu mieszaniny dodaj kilka kropel olejku eterycznego dla zapachu i pozostaw mydło na 2-3 dni, zanim je pierwszy raz użyjesz.

Mydło z czasem będzie gęstnieć, a nawet może przybrać formę galarety. Dolej wtedy wody i ponownie zamieszaj. Nie przejmuj się, jak czasem wytrącą się resztki mydła – niekiedy trzeba kilkakrotnie mieszać uzyskane mydło, aby nabrało jednolitej konsystencji.

Jeśli szukasz gotowego mydła w płynie z naturalnych składników, sprawdź naszą ofertę:

Przepis na domowe mydło w kostce

Do zrobienia domowego mydła w kostce potrzebować będziesz akcesoriów kuchennych oraz ochronnych. Przygotuj więc okulary ochronne, rękawice gumowe lub lateksowe oraz rękawicę kuchenną. Do pracy przystąp ubrana w koszulę z długim rękawem oraz fartuchem, ponieważ ług jest substancją żrącą. Pracę wykonuj w dobrze wentylowanym pomieszczeniu.

Ług sam w sobie jest silnie żrącą substancją, która może podrażniać skórę, oczy i układ oddechowy. Jednak prawidłowo wykonane zmydlanie zamienia ług w mydło, a w produkcie końcowym nie ma po nim śladu.

Czego potrzebujesz, aby zrobić mydło w domu:

• dokładna waga kuchenna
• blender ręczny z trzonkiem ze stali nierdzewnej
• termometr, najlepiej dwa: jeden do mierzenia temperatury olejów, drugi do mierzenia temperatury ługu sodowego
• pojemnik plastikowy, szklany lub ze stali nierdzewnej do pomiaru ługu
• wytrzymały pojemnik z tworzywa sztucznego, szkła lub stali nierdzewnej do mieszania ługu i wody
• nierdzewny garnek do podgrzewania olejów i mieszania masy mydlanej
• mikrofalówka lub kuchenka z możliwością tzw. wolnego ognia
• silikonowe szpatułki, których użyjesz tylko do produkcji mydła
• silikonowa forma lub pojedyncze formy
• nóż do mydła

Unikaj używania aluminiowych lub cynowych pojemników do pracy z ługiem, który może być niebezpieczny.

Jak zrobić mydło glicerynowe

Przepis na domowe mydło w kostce zaczniemy od mydła glicerynowego. Mydło glicerynowe jest uniwersalnym produktem, które może być stosowane do każdego rodzaju skóry. Szczególnie polecane jest do cery wrażliwej i suchej ze względu na swoje właściwości nawilżające i ochronne.

Do wykonania domowego mydła potrzebować będziesz: bazy glicerynowej (roślinnej i najwyższej jakości), olejków eterycznych, barwnika oraz dodatków jak płatki owsiane, zmielona kawa, suszone skórki owoców czy kwiaty (opcjonalnie).

Domowe mydło glicerynowe krok po kroku:

1. Utnij nożem kawałek bazy glicerynowej i przełóż go do naczynia.
2. Podgrzej. Możesz wykorzystać do tego celu kuchenkę mikrofalową lub kąpiel wodną.
3. Mieszaj od czasu do czasu bazę, aby szybciej się rozpuściła.
4. Pilnuj temperatury! Baza ma się podgrzewać powoli, nie może się zagotować.
5. Do płynnej bazy dodaj odrobinę barwnika.
6. Teraz czas na zapach – wystarczy kilka kropel olejku eterycznego.
7. Przelej bazę do foremek. Jeżeli mydło ma być z dodatkami, zalej połowę foremki, odczekaj, aż baza ostygnie, i dodaj składniki, potem zalej resztę. Możesz składniki dodać od razu do bazy.
8. Pozostaw mydło, aby zastygło. Może to zająć od 30 minut do kilku godzin.
9. Wyjmij gotowe mydła z foremki. Aby to ułatwić, możesz wcześniej włożyć je do lodówki.
10. Zapakuj mydełka w folię lub celofan, aby zachowały świeżość.

Jak zrobić mydło oliwne z kokosem

W domu możesz wykonać również oliwne mydło DIY z kokosem oraz oliwą. W tym celu potrzebować będziesz: oleju kokosowego, oliwy z oliwek, wody destylowanej, 100% czystego ługu, olejki eteryczne, barwnik i suszone zioła lub kwiaty (opcjonalnie). Proporcje są takie, że na porcję oliwy (np. 100 ml) wypada dwa razy więcej oleju kokosowego (tu 200 ml). Wody dajesz tyle, ile oliwy.

Chociaż możesz dostosować składniki, aby wytwarzać mniejsze lub większe partie mydła, ważne jest, aby obliczyć bezpieczną ilość ługu. Zależy to od rodzaju i ilości oleju. Przydatne tu są kalkulatory mydlane np. Handcrafted Soap Cosmetic Guild oraz Soap Cal.

Domowe mydło oliwne krok po kroku:

1. Przygotuj się do pracy: załóż sprzęt i odzież ochronną, zmierz składniki.
2. Faza ługowa: dodaj powoli ług do wody – nigdy na odwrót, bo to niebezpieczne. Mieszaj ostrożnie łopatką, aby się rozpuścił. Ług stanie się gorący i będzie uwalniać opary, co jest normalne.
3. Włóż termometr do roztworu ługu i odstaw w bezpieczne miejsce aż osiągnie temperaturę ok. 40 stopni Celsjusza (może to zająć ok. 20 min).
4. Faza olejowa: odmierz olej kokosowy i wlej do pojemnika. Pojemnik ustaw na kuchence na najniższym ogniu aż olej całkowicie się rozpuści.
5. Jak olej się rozpuścił, dodaj oliwę i dobrze wymieszaj.
6. Sprawdź temperaturę olejów. Gdy osiągną 49-54 stopni Celsjusza, zdejmij je z kuchenki i delikatnie wlej ostudzony ług, mieszając drewnianą łyżką. Ważne jest, aby oba roztwory (ługowy i olejowy) miały zbliżoną do siebie temperaturę.
7. Włóż blender do pojemnika i ustaw go na niski poziom. Mieszaj, poruszając nim w kółko i trzymając blender zanurzony, aby uniknąć pęcherzyków powietrza.
8. Kontynuuj miksowanie i mieszanie przez 15 minut lub do momentu, gdy mieszanina emulguje, tj. będzie wyglądać jak budyń.
9. Metoda na gorąco: postaw pojemnik na kuchence, przykryj i gotuj na wolnym ogniu przez 50 minut. Jeśli mieszanina bąbelkuje, delikatnie wymieszaj. Wyłącz kuchenkę i poczekaj aż mieszanina osiągnie temp. ok. 82 stopni Celsjusza, dopiero wtedy dodaj olejki eteryczne i barwnik. Dobrze wymieszaj.
10. Metoda na zimno: po miksowaniu miksturę przelej do formy, okryj folią spożywczą lub ręcznikiem. Postaw formę koło grzejnika lub innego źródła ciepła.
11. Po ok. 24 godzinach sprawdź mydło. Jeśli powierzchnia jest twarda i nieprzezroczysta, możesz zacząć je kroić. Odstaw do leżakowania – w przypadku metody na gorąco najlepiej na tydzień, a na zimno – nawet 6 tygodni.

W ostatnim etapie prac bardzo ważne jest leżakowanie. Świeże mydło ma zbyt wysokie pH i przez to jest silnie drażniące dla skóry. W czasie leżakowania mydło zmienia swój odczyn, stając się łagodniejszym. Jeżeli na Twoich mydełkach w trakcie leżakowania pojawi się biały osad – nie przejmuj się, to naturalny proces. Możesz go zignorować lub delikatnie zetrzeć.

Sprawdź naturalne mydła w kostce, które mogą być dla Ciebie źródłem inspiracji, czego użyć do domowego mydełka:

Mydło naturalne – robić czy kupować?

Pytanie, jakie często się pojawia, to czy kupować mydło czy może zrobić je samodzielnie? Mydła naturalne kojarzą się jako te droższe, w porównaniu do drogeryjnych odpowiedników. Tymczasem droższe nie oznacza, że są nieosiągalne dla Twojego portfela. Cena jest adekwatna do użytych składników. Na przykład Afrykańskie Czarne Mydło Your Natural Side to 100% naturalnych składników, nierafinowanych jak masło shea, olej kokosowy, olej palmowy i popiół ze strąków kakaowca, a samo mydło wytwarzane jest metodą pochodzącą z Afryki.

W naturalnych mydłach masz wysokiej jakości składniki, jak oleje roślinne, które zapewniają doskonałe efekty pielęgnacyjne. Nie wspominając, że nie każdy ma czas i chęci, aby robić własnoręczne mydełka. 

Doskonałym przykładem dobrego stosunku jakości do ceny jest mydło aleppo, które znane i cenione jest na całym świecie. Wykonywane jest tradycyjną metodą i zawiera tylko cztery składniki. Przykładem jest 100% mydło oliwne Najel, które świetnie nadaje się do pielęgnacji cery trądzikowej czy naznaczonej łuszczycą. W kategorii naturalnych mydeł z oliwy jest również Olive Oil Soap od Make Me Bio polecane do cery wrażliwej i skłonnej do alergii.

Mydełka DIY – podsumowanie

Zalet domowego mydła jest wiele, zwłaszcza kiedy korzystasz z naturalnych i przyjaznych dla skóry składników. To doskonała alternatywa dla drogeryjnych mydeł, które pozostawiają często wiele do życzenia i zawierają w sobie zaskakujące, niepotrzebne i nierzadko szkodliwe składniki.

Nie musisz jednak obawiać się każdego sklepowego mydła. Na rynku jest wiele renomowanych producentów naturalnych mydeł, którzy całkowicie zrezygnowali z podejrzanych składników i stawiają na naturalną pielęgnację. Doskonałym przykładem są mydła w ofercie Triny, w której znajdziesz naturalne mydła wielu rodzajów: mydła aleppo, marsylskie, dziegciowe, siarkowe, syberyjskie czy naturalne mydło glicerynowe.

Robisz domowe mydła? Masz swój opracowany metodą prób i błędów przepis? Jakich najczęściej składników używasz? Pochwal się w komentarzu!

Przeczytaj również: