Jak zwiększyć ilość kolagenu w skórze? Naturalne sposoby na młodą skórę

Kolagen jest kluczowym składnikiem zdrowej skóry. Dzięki niemu skóra ma świeży, promienny i młody wygląd, jest miękka i jędrna. Niestety jego produkcja z wiekiem w organizmie maleje, co odbija się nie tylko na stanie skóry, ale całego organizmu. W artykule przybliżamy naturalne sposoby na zwiększenie poziomu kolagenu w skórze.

Kolagen nazywany jest białkiem młodości, ponieważ to on odpowiada za jej jędrność i elastyczność. Jest to kluczowy składnik kości, skóry i innych części skóry. Sama skóra zawiera blisko 80% kolagenu. Jeśli jego poziom spada, staje się ona matowa, pozbawiona blasku i wiotka. Dlatego coraz więcej mówi się o suplementach kolagenowych, by wesprzeć zdrowie skóry. Jednak istnieją inne sposoby na zwiększenie produkcji kolagenu w skórze. Zanim je omówimy kilka słów wprowadzenia.

Spis treści

Co to jest kolagen?

Kolagen jest najcenniejszym i najbogatszym białkiem w Twoim ciele. Słowo „kolagen” pochodzi z języka greckiego – „kola” oznacza gumę, a „gen” – produkcję.

Czym jest kolagen? Jest to białko włókniste (fibrylarne), które jest głównym składnikiem substancji międzykomórkowej. Znaleźć go można w tkankach łącznych, które tworzą różne części ciała, w tym ścięgna, więzadła, skórę i mięśnie. Pełni wiele istotnych funkcji, z czego skupimy się wyłącznie na skórze – tutaj nadaje jej odpowiednią strukturę, jędrności, elastyczności, a także stymuluje proces regeneracji.

Kolagen jest jednym z elementów rusztowania skóry (obok kwasu hialuronowego i elastyny). Tworzy włókna kolagenowe, które są elastyczne i wytrzymałe – 1 włókno o średnicy 1 mm jest w stanie utrzymać obciążenie nawet do 10 kg.

Ogólnie wyróżnia się 29 rodzajów kolagenu, z czego 4 są najpopularniejsze:

kolagen typu 1 – najczęstszy typ, występuje we wszystkich tkankach łącznych
kolagen typu 2 – znajduje się w stawach i krążkach międzykręgowych (poduszkach, które służą za amortyzatory kręgosłupa)
kolagen typu 3 – główny składnik włókien siateczkowatych, które znajdują się w skórze i naczyniach krwionośnych
kolagen typu 4 – składnik nerek, ucha wewnętrznego i soczewki oka

Wszystkie te typy kolagenu różnią się między sobą budową i funkcją. Najdokładniej przebadany jest kolagen typu 1. Wynika to z tego, że stanowi aż 90% białek kolagenowych, dlatego jest najbardziej wartościowy dla organizmu. Następny jest kolagen typu 3 (10-15%).

Objawy niedoboru kolagenu w skórze

Niestety, im jesteś starsza, tym poziom produkcji kolagenu stopniowo zaczyna spadać. Z biegiem czasu sieć, jaką tworzą włókna kolagenowe, zaczyna się przerzedzać i osłabiać. Dzieje się tak przez zmniejszoną gęstością kolagenu i grubość skóry. Dochodzi do tego też zmniejszona synteza ważnych białek strukturalnych.

Produkcja kolagenu w organizmie spada wraz z wiekiem. Proces ten zaczyna się w wieku 25-30 lat, a utrata kolagenu szacowana jest na 1% rocznie. Po 60. roku życia produkcja kolagenu w skórze zostaje praktycznie zatrzymana.

Zwykle za proces ubytku kolagenu odpowiada genetyka, ale też zaburzenia hormonalne, przewlekły stres, przeciążenie organizmu i ekspozycja słoneczna. Przy czym najbardziej niszczycielskie dla włókien kolagenowych jest promieniowanie UV. Oprócz tego kolagen może być niszczony przez nadmiar cukru, soli w diecie oraz nadużywanie alkoholu i palenie papierosów. Wszystko to powoduje stopniową, ale zauważalną utratę objętości i jędrności.

Ubytek kolagenu w skórze prowadzi do osłabienia i rozpadu włókien kolagenowych, a w efekcie:

skóra staje się sucha
skóra traci napięcie i jędrność
pojawiają się zmarszczki
zmienia się owal twarzy
skóra staje się matowa
skóra traci młodzieńczy blask

Ubytek kolagenu nie wpływa tylko na Twój wygląd, ale też inne ważne części ciała, o których możesz nawet na co dzień nie myśleć. W przypadku układu kostnego kości stają się bardziej kruche i podatne na złamania, a układu immunologicznego – odczuwalnie spadać może tu odporność.

Czy można odbudować kolagen?

Jak już wspomnieliśmy, wraz z wiekiem spada zdolność organizmu do produkcji kolagenu. W rezultacie skóra staje się zwiotczała, pogłębiają się zmarszczki, do tego staje się bardziej sucha. Nie pomaga codzienna styczność ze szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, co też ma wpływ na zwiększający się niedobór kolagenu. Zatem jak odbudować i wzmocnić kolagen?

Pierwszą myślą mogą być kosmetyki z kolagenem. Warto tu jednak wiedzieć, że sam kolagen z kosmetyków nie przechodzi przez nabłonek, przez co może nie wesprzeć Twojej skóry tak, jak tego oczekujesz. Powód jest prosty: kolagen to bardzo duża cząsteczka. Jednak kosmetyki kolagenowe mają jedną zasadniczą zaletę – tworzą na skórze ochronną, hydrofilową barierę, która zabezpiecza przed ucieczką cennej wilgoci. Dzięki tej powłoce skóra wygląda na gładszą i jędrniejszą, zmarszczki stają się też mniej widoczne.

Rodzaje kolagenu w kosmetykach

W składzie kosmetyków mogą występować różne rodzaje kolagenu. W zależności od struktury niektóre z nich wykazują zdolność do przenikania w głąb skóry i mogą pobudzać fibroblasty do produkcji kolagenu.

Najczęstsze rodzaje kolagenu w kosmetykach to:

kolagen natywny (hydrat) – cechuje się najlepszą przyswajalnością i faktycznie wnika w głąb skóry. Posiada postać potrójnej helisy, która jest najbardziej zbliżona do struktury kolagenu obecnego w ludzkiej skórze. Hydrat pozyskiwany jest ze skór ryb słodkowodnych. Kosmetyki z kolagenem natywnym powinny być przechowywane w temperaturze pokojowej, w szklanych opakowaniach z grubymi ściankami, aby zachować dobroczynne właściwości tego składnika;
kolagen hydrolizowany (hydrolizat) – to nic innego jak znana nam żelatyna pochodzenia zwierzęcego. Hydrolizat jest najtańszym rodzaj kolagenu, który w kosmetykach pełni funkcję wypełniacza lub zagęszczacza. Nie wnika w głąb skóry i nie zapewnia długotrwałych efektów – nawilża skórę i wypełnia zmarszczki tylko chwilowo, do czasu zmycia kosmetyku;
kolagen zwierzęcy – tani kolagen o niskiej aktywności i skuteczności. Jego cząsteczki są zbyt duże, aby przeniknąć przez skórę. Składnik ten pozyskiwany jest ze skór wieprzowych i bydlęcych, które poddaje się obróbce chemicznej lub enzymatycznej.
kolagen liofilizowany – to skuteczna forma kolagenu, w kosmetykach wykorzystywana najczęściej do produkcji maseczek kolagenowych oraz płatków pod oczy. Koszty produkcji tej formy kolagenu są wysokie, co przekłada się na wyższą cenę kosmetyków, które zawierają liofilizowany kolagen.
kolagen roślinny (fitokolagen) – kolagen odpowiedni dla wegan. To rodzaj roślinnego wielocukru, który wytwarza na skórze nawilżającą powłokę ochronną. Nie zapewnia długofalowych efektów.
mikrokolagen – pozyskiwany laboratoryjnie, skuteczny składnik aktywny kosmetyków, który wykazuje zdolność wnikania w głąb skóry. Nie jest to jednak kolagen naturalny.

Sprawdź najlepsze kremy z kolagenem do twarzy:

Najlepszy krem do twarzy z kolagenem – Ranking TOP 6

Innym pomysłem mogą być suplementy kolagenowe, które wesprą zdrowie całego organizmu, m.in. kości i stawów. Istnieje wiele badań potwierdzających skuteczność doustnej suplementacji kolagenu na poprawę jędrności i elastyczności skóry – opisał je między innymi Pan Tabletka. Zaletą suplementów jest to, że kolagen w suplementach ma przyjazną postać (jest już rozłożony na poszczególne aminokwasy lub hydrolizowany), dlatego uważa się, że jest on wchłaniany skuteczniej niż kolagen z pożywienia. Dodatkowo kolagenowe suplementy diety mogą promować produkcję innych białek, które pomagają budować strukturę skóry, w tym elastyny i fibryliny.

Istnieją też inne proste i naturalne sposoby, by pobudzić produkcję kolagenu. Mowa o zmianach w diecie, pielęgnacji i aktywności fizycznej. Jakie produkty warto spożywać, by uzupełnić niedobory kolagenu? Jakich składników szukać w kremach do twarzy? O tym poniżej.

Jak naturalnie pobudzić produkcję kolagenu?

Kolagen odgrywa ogromną rolę we wzmacnianiu skóry, a także elastyczności i nawilżeniu. Gdy zauważysz, że Twoja skóra staje się sucha, pomarszczona i wiotka, to może być oznaką niedoboru kolagenu. Jeśli do tego włosy stają się łamliwe i nadmiernie wypadają, a paznokcie są kruche i suche, to czas, aby przyjrzeć się swojej diecie. Nie musisz jednak czekać na typowe objawy niedoboru kolagenu w organizmie, możesz zadbać o siebie profilaktycznie od młodszych lat, zwłaszcza że kolagen robi w organizmie wiele dobrego!

Co jeść, aby odbudować kolagen?

Kilka pokarmów może naturalnie zwiększyć poziom kolagenu. Kolagen znajduje się w tkankach łącznych zwierząt. Tak więc żywność, taka jak skóra kurczaka, skóra wieprzowa, bulion kostny, golonka, kurze łapki, podroby, przetworzone produkty mięsne jak salceson, wołowina i ryby itd. są naturalnym źródłem kolagenu. Polecane są tu również galaretki warzywne, owocowe, mięsne i rybne.

Nie musisz codziennie wybierać produktów bogate w kolagen. Wystarczy 2-3 razy w tygodniu włączyć je do menu, porcja powinna wynosić 100-200 gramów. Zadbaj również o witaminę C, która jest konieczna dla syntezy kolagenu, ponieważ przekształca nieaktywny prokolagen do aktywnej formy.

Do produkcji kolagenu w organizmie potrzebna jest witamina C i arginina. Argininę znajdziesz w mięsie drobiowym, rybach, orzechach, owsie, soi oraz słoneczniku. W witaminę C bogate są owoce cytrusowe, brokuły i papryka. Doniesienia naukowe sugerują, że regularne dostarczanie dużych dawek witaminy C może nawet kilkukrotnie zwiększyć syntezę kolagenu. Natomiast wchłanianie witaminy C polepsza witamina A – ją znajdziesz w maśle, jajkach, mleku i produktach mlecznych, tłustych rybach, podrobach, szpinaku, jarmużu, dyni i słodkich ziemniakach.

Aktywność fizyczna a produkcja kolagenu

Aktywność fizyczna kojarzy się głównie ze wzmocnieniem organizmu i lepszą kondycją, ale ma też zbawienny wpływ na skórę. Bierze się to stąd, że każdy bardziej intensywny ruch poprawia krążenie i dotlenia organizm. Dzięki temu komórki Twojego ciała zostają lepiej odżywione. Dotyczy to także fibroblastów w skórze właściwej, które biorą udział w produkcji kolagenu.

Systematyczna i intensywna aktywność fizyczna, w tym uprawianie sportów ekstremalnych, przyczynia się do zwiększonej destrukcji włókien kolagenowych i zaburzeń w jego syntezie.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nadmierna aktywność fizyczna może przynieść więcej złego niż dobrego. Zbyt ciężki trening wpływa na pojawienie się wolnych rodników, czyli odwiecznego wroga młodego wyglądu skóry. Wolne rodniki niszczą włókna kolagenu. Dlatego też bardzo ważny jest umiar! Trenuj regularnie, ale nie forsuj organizmu. Pamiętaj również o regeneracji, nawodnieniu oraz o wysypianiu się.

Zadbaj o ochronę przeciwsłoneczną

Jedną z głównych przyczyn ubytku kolagenu jest promieniowanie UV, ponieważ niszczy włókna kolagenowe, co doprowadza do utraty jędrności naskórka i pojawiania się zmarszczek. Dodatkowo promieniowanie UVB działa na zewnętrzną warstwę naskórka i uszkadza hydrolipidową warstwę ochronną, doprowadzając do przesuszania i podrażnień. To dlatego o profilaktyce opartej na filtrach UV mówi się o najmłodszych lat. Stosując regularnie kremy z filtrem, pomagasz w utrzymaniu prawidłowego poziomu kolagenu w skórze. A im wcześniej je wprowadzisz, tym dłużej Twoja skóra zachowa młody wygląd.

Jeszcze jedna wskazówka: unikaj nadmiernego opalania się, ponieważ może to prowadzić do szybszego rozpadu kolagenu. Do tego może wpłynąć na szybsze pojawienie się przebarwień i odwodnienia skóry. Najlepiej unikać całkowicie solariów. Filtrów natomiast używaj przez cały rok – w okresie letnim sięgaj po wyższe faktory.

Więcej o roli filtrów UV w profilaktyce przeciwstarzeniowej dowiesz się stąd:

Filtry w kremach przeciwsłonecznych. Co warto o nich wiedzieć: jak działają, jakie są rodzaje filtrów, jaki wybrać?

Odpowiednia pielęgnacja skóry

Wydawać by się mogło, że aby zwiększyć ilość kolagenu w skórze, należy sięgnąć po kosmetyki z kolagenem. Jak wyżej napisaliśmy, kolagen z kosmetyków nie wniknie w skórę, nie wypełni więc zmarszczek, pełni wyłącznie funkcje ochronne. Pielęgnacja skóry zatem powinna koncentrować się na innych składnikach, które są polecane do wsparcia naturalnej produkcji kolagenu w skórze.

Po jakie kosmetyki warto sięgnąć:

kosmetyki z witaminą C – niezbędna w syntezie kolagenu
kosmetyki z witaminą A (retinol) – sprzyja namnażaniu włókien kolagenowych poprzez pobudzanie do regeneracji
kosmetyki z peptydami – pomagają budować struktury białkowe i nasilają procesy syntezy kolagenu i elastyny
kosmetyki z koenzymem Q10 – wykazują działanie antyoksydacyjne, tym samym spowalniają procesy starzenia się skóry

Oprócz tego warto upewnić się, czy kosmetyki zawierają inne wspierające młodość skóry składniki jak witamina E i kwas hialuronowy. Pożądanymi składnikami aktywnymi są również ceramidy. Wszystkie te substancje mogą pomóc spowolnić starzenie się skóry poprzez zmniejszenie zmarszczek i suchości.

Ważny jest również krzem, ponieważ scala on włókna kolagenu i elastyny, co wpływa na zachowanie prawidłowej budowy tkanki łącznej. Dzięki temu aktywnie przeciwdziała starzeniu się skóry i włosów. To dlatego jest tak polecany przez lekarzy w profilaktyce osteoporozy i miażdżycy tętnic.

Kosmetolog radzi: Z czym nie łączyć z kolagenu?

Zdrowa dieta, ruch, racjonalna suplementacja, pielęgnacja produktami kolagenowymi i fotoprotekcja sprzyjają zachowaniu pięknego i młodego wyglądu skóry. Wiesz już, jakie połączenia lubi kolagen i jakie działania pomogą ci naturalnie zwiększyć jego ilość w skórze. Pamiętaj jednak, że stosując produkty z kolagenem, warto zrezygnować z kosmetyków zawierających składniki aktywne, które ograniczają lub wykluczają dobroczynne działanie tej substancji.

Unikaj łączenia kolagenu ze składnikami takimi jak:

retinol,
kwasy owocowe,
cytokiny,
ceramidy,
cynk,
związki siarki,
olej z róży piżmowej.

Składniki te sprawiają, że kolagen traci swoje właściwości. Aby tego uniknąć, między nałożeniem kosmetyku kolagenowego a kosmetykiem zawierającym któryś z powyższych składników należy zachować ok. 30-45 minut przerwy. Warto również trzymać się wskazówek umieszczonych na opakowaniu produktu.

Aby kosmetyki z kolagenem mogły zadziałać jak najlepiej, należy nakładać je na dokładnie oczyszczoną skórę. Warto sięgnąć w tym celu po kosmetyki oczyszczające, które nie pozostawiają na skórze oleistej powłok – bariery dla cząsteczek kolagenu.

Skuteczny sposób na zwiększenie kolagenu w skórze – podsumowanie

Wprawdzie nie masz wpływu na genetyczny proces starzenia skóry, ale możesz wpłynąć na czynniki, które przyspieszają ubytek kolagenu. Najważniejsze wskazówki odnoszące się do tego, jak zwiększyć ilość kolagenu w skórze, sprowadzają się do diety, aktywności i pielęgnacji.

W pierwszej kolejności zadbaj o dietę bogatą w naturalny kolagen (żelatynę), a także witaminę C. Pomóc może również suplementacja koenzymu Q10. W drugiej kolejności należy chronić skórę poprzez stosowanie kremów z filtrem UV, ponieważ promieniowanie znacząco obniża produkcję kolagenu. Nie zapomnij również o aktywności fizycznej, która zbawiennie działa na cały organizm.

Wspomagająco warto sięgnąć również po kosmetyki z kolagenem, które uszczelnią barierę hydrolipidową i z jednej strony zapobiegną utracie wilgoci, a z drugiej ochronią przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych.

Czy stosujesz się do zawartych tu rad? Zwracasz uwagę na produkty na bazie żelatyny, aby dostarczyć organizmowi cenny kolagen? Jak wygląda Twoja pielęgnacja przeciwstarzeniowa? Podziel się w komentarzu!

Bibliografia: