Lecytyna (Lecithin) w kosmetykach – właściwości i zalety stosowania

Lecytyna to nie pojedyncza substancja, ale grupa związków wykazujących korzystny wpływ na organizm ludzki, a zwłaszcza na pamięć i koncentrację. Możesz ją dostarczać wraz z pożywieniem, w postaci suplementów, a nawet wybierać kosmetyki z lecytyną. Jak działa lecytyna w kosmetykach? Na co pomaga? Sprawdź nasz artykuł!

Sporo się mówi o lecytynie spożywczej, którą powinno się dostarczać wraz z pożywieniem, aby zapewnić organizmowi prawidłowe funkcjonowanie. Dlaczego to ważne? Lecytyna jest naturalnie wytwarzana przez ludzki organizm, jednak może się zdarzyć, że nie będzie w stanie wyprodukować jej w odpowiedniej ilości. Wówczas należy dostarczyć ją z zewnątrz. Jest to o tyle istotne, że lecytyna występuje w ludzkiej skórze i bez niej dochodzi do utraty nawilżenia oraz do uszkodzenia bariery hydrolipidowej. W takim przypadku pomóc mogą kosmetyki z lecytyną.

Spis treści

Co to jest lecytyna?

Lecytyna (Lecithin) to grupa związków organicznych o charakterze tłuszczowym, najczęściej fosfolipidów (tłuszczów złożonych). Znaczną część lecytyny stanowią kwasy tłuszczowe, a za wyjątkowe właściwości zdrowotne odpowiadają glicerol, grupa fosforowa i przyłączony do nich związek w postaci choliny, inozytolu lub seryny. Pozostałymi elementami lecytyny są: węglowodany, trójglicerydy, glikolipidy i woda.

Po raz pierwszy lecytyna została odkryta w 1846 roku, kiedy to Theodor Nicolas Gobley pozyskał ją z żółtka jaja kurzego (stąd nazwa – greckie słowo lekithos oznacza „żółtko jaja”). Odkrycie zaowocowało dalszymi badaniami, które potwierdziły, że lecytyna jest niezwykle ważnym składnikiem niemal każdej komórki w ludzkim ciele, a na pewno składnikiem wszystkich błon biologicznych, w tym mózgu i układu nerwowego. Odpowiada m.in. za regulację aktywności enzymatycznej, procesy metaboliczne, bierze też udział w przemianach cholesterolu.

Lecytyna należy do związków naturalnych i występuje między innymi w soi, rzepaku oraz kurzym jajku. Dzięki nowoczesnym technologiom pozyskuje się różne rodzaje lecytyny, wykorzystywane szeroko przez przemysł farmaceutyczny, spożywczy oraz kosmetyczny.

Dzisiaj lecytynę najczęściej kojarzymy z pamięcią i koncentracją oraz suplementami dla osób starszych. Tymczasem chętnie z niej korzysta również branża kosmetyczna i wykorzystuje do produkcji kosmetyków. Wynika to z faktu, że lecytyna jest bezpieczna i nie wywołuje reakcji alergicznych, do tego jest znakomitym środkiem natłuszczającym pochodzenia naturalnego i naturalnym emulgatorem typu o/w, czyli olej w wodzie – jest to najpopularniejsza formuła wśród emulsji kosmetycznych.

Na co jest dobra lecytyna?

Lecytyna to ważny związek, wpływający na cały organizm. W przypadku układu krążenia ogranicza ryzyko wystąpienia miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. Wspiera również zdrowie wątroby oraz jej oczyszczanie, dlatego suplementy z lecytyną zalecane są przy terapiach alkoholowych, po stosowaniu leków i chemioterapii. Dodatkowo może zapobiegać powstawaniu kamieni w woreczku żółciowym oraz opóźnia procesy starzenia się organizmu.

Lecytyna najczęściej kojarzona jest z układem nerwowym, ponieważ wywiera pozytywny wpływ na pamięć i koncentrację. Dodajmy, że istnieją badania wskazujące, że lecytyna może pomóc hamować rozwój depresji; może też poprawiać jakość funkcjonowania u osób ze schizofrenią, ponieważ zmniejsza częstotliwość występowania halucynacji i urojeń.

Lecytyna jest fosfolipidem występującym naturalnie w ludzkiej skórze, odpowiedzialnym za stałe nawilżenie.

Lecytyna jest cenną substancją kosmetyczną, która zmiękcza, nawilża, odmładza skórę oraz hamuje przetłuszczanie się. Ma zdolność tworzenia liposomów, czyli mikroskopijnych kuleczek wypełnionych substancjami aktywnymi, które pokonują barierę naskórkową, by w naskórku uwolnić cały swój potencjał. Odpowiada za procesy metaboliczne w komórkach naskórka i przyczynia się do regeneracji skóry, co jest pomocne przy problemach skórnych oraz oznakach starzenia.

Jak działa lecytyna w kosmetykach?

Lecytyna w kosmetykach pełni funkcję emulgatora oraz promotora przenikania, który pomaga wchłaniać się innym składnikom. Z jej pomocą przygotowuje się rozmaite maści, kremy, maseczki do twarzy, zawiesiny i emulsje. Oprócz tego sama wykazuje dobroczynny wpływ na skórę – nawilża, uelastycznia, wspomaga regenerację oraz odbudowuje uszkodzoną barierę ochronną.

Lecytyna jest wprawdzie bezpieczna, ale są ograniczenia co do jej stosowania w kosmetologii, ponieważ jako czysta substancja może podrażniać błonę śluzową oczu. W przypadku kosmetyków bez spłukiwania stężenie lecytyny nie powinno przekraczać 15%, a w kosmetykach do spłukiwania – 50%.

Jak to działa? Lecytyna (a konkretniej lecytyny, ponieważ mówimy o grupie związków) wykazuje duże podobieństwo do struktury błon komórkowych skóry. Dzięki właściwościom emulgującym znakomicie zmiękcza naskórek i ułatwia wchłanianie towarzyszących składników odżywczych. Do tego uzupełnia lipidy w spoiwie międzykomórkowym. To sprawia, że lecytynę coraz częściej wykorzystuje się w preparatach do regeneracji skóry i kosmetykach na trądzik różowaty, łuszczycę, egzemę i inne choroby skórne.

Właściwości lecytyny w kosmetykach:

nawilża
pomaga zatrzymać wilgoć w naskórku
pomaga odbudować barierę lipidową skóry
przyspiesza regenerację naskórka
działa zmiękczająco
działa wzmacniająco
wygładza, napina i uelastycznia
hamuje przetłuszczanie skóry głowy
zmniejsza widoczność zmarszczek
chroni przed przedwczesnymi oznakami starzenia
zapobiega elektryzowaniu się włosów
ułatwia przenikanie innych składników aktywnych

Lecytyna w kosmetykach nie tylko jest świetnym emolientem i nawilżaczem, ale może też wspierać walkę z wolnymi rodnikami, ponieważ wykazuje działanie antyoksydacyjne.

Lecytyna pomaga odbudować zniszczoną barierę ochronną skóry. Dlaczego to ważne, dowiesz się tu:

Bariera hydrolipidowa – jak odbudować zniszczoną barierę ochronną skóry?

Jakie są dostępne lecytyny kosmetyczne?

Najczęściej w kosmetyce wykorzystuje się lecytynę sojową, która ma w składzie kwas linolowy (55%), kwas oleinowy (do 9,8%), kwas linolenowy (4%) oraz nasycone kwasy tłuszczowe. Naturalna lecytyna sojowa bogata jest w witaminy i przeciwutleniacze, które są ważne dla skóry i włosów. Na rynku najczęściej znajdziesz nierafinowaną, 100% naturalną lecytynę, która jest miksturą naturalnych fosfolipidów, uzyskanych z oleju nasion soi (Glycine Soja).

Oprócz tego równie popularna jest lecytyna słonecznikowa pozyskiwana z nasion słonecznika. Taka lecytyna jest szczególnie bogata w witaminy z grupy B oraz przeciwutleniacze. Pojawia się często jako dodatek kondycjonujący w szamponach i odżywkach.

W kosmetykach lecytyna występuje najczęściej pod postacią w INCI: Hydrogenated Lecithin. Jest to uwodorniona lecytyna, która wykazuje właściwości lecytyny, ale nie ulega oksydacji.

Może tutaj paść pytanie, czy lepsza jest lecytyna słonecznikowa, czy sojowa? Nie ma tu jednoznacznej odpowiedzi. Obecnie oba produkty są wytwarzane w sposób zrównoważony. Ma to szczególne znaczenie w przypadku lecytyny sojowej, która może być pozyskiwana chemicznie z udziałem szkodliwych chemikaliów (dotyczy to produkcji w Stanach Zjednoczonych). Na szczęście na rynku pojawia się coraz więcej produktów z lecytyną, pochodzącą z niemodyfikowanej soi uprawianej w Indiach (non-GMO), dlatego też dobrze jest sprawdzać źródło pochodzenia surowca.

Lecytyna słonecznikowa jest uważana obecnie za wariant bardziej bezpieczny i nieszkodliwy, i to właśnie po nią sięgają producenci suplementów diety. Pozyskiwana jest z nasion słonecznika, a konkretniej – z oleju słonecznikowego w wyniku tłoczenia na zimno, bez udziału chemikaliów.

Dodajmy, że istnieje również lecytyna rzepakowa, ta jednak zalecana jest głównie do spożywania, ponieważ ma dobre proporcje kwasów omega-3 i omega-6. Dzięki temu jest korzystniejsza dla zdrowia w porównaniu do lecytyny sojowej i słonecznikowej. Jeśli chodzi o skład fosfolipidów, nie ma tu znaczących różnic.

Jak stosować lecytynę, by mieć piękną skórę i włosy?

Źródłami spożywczymi lecytyny są m.in. jaja, wątróbka, soja, ryby, nabiał, zielone warzywa, awokado, oliwki, drożdże i nierafinowany olej rzepakowy. Jeśli chodzi o inne formy lecytyny, to dostępna jest w tabletkach oraz w postaci płynu do picia jako suplementy na pamięć i koncentrację.

W przypadku zastosowań kosmetycznych, kiedy chcesz zrobić np. własny kosmetyk DIY, lecytyna dostępna jest w postaci płynnej i czystej w ciemnych buteleczkach. Możesz ją wykorzystać do stworzenia emulsji lub oliwki do ciała. Może pełnić funkcję jedynego emulgatora w emulsji lub funkcję emolientu.

Lecytyna nadaje się do pielęgnacji każdego rodzaju skóry. Najlepiej sprawdza się w kosmetykach do skóry dojrzałej, starzejącej się, suchej i odwodnionej, wrażliwej, podrażnionej oraz wymagającej regeneracji.

W przypadku kosmetyków zawierających lecytynę wystarczy trzymać się instrukcji producenta. Zazwyczaj lecytyna obecna jest w kremach do twarzy oraz w kosmetykach myjących jak mydła, pianki oczyszczające i żele pod prysznic. Jest też częstym składnikiem produktów przeciwsłonecznych, w tym kremów do opalania i balsamów po opalaniu.

Lecytyna świetnie nada się jako nocna pielęgnacja. Więcej poczytasz tu:

Nocna pielęgnacja skóry – to warto o niej wiedzieć

Lecytyna w pielęgnacji – podsumowanie

Lecytyny są szeroko stosowane w kosmetyce ze względu na wyjątkowe właściwości i zdolność do tworzenia liposomów, które pokonują barierę ochronną i w naskórku uwalniają substancje aktywne. Dzięki temu lecytyna kosmetyczna działa nawilżająco, wygładzająco, przyspiesza też regenerację. To sprawia, że lecytyna otrzymywana z olejów roślinnych tak często pojawia się w kosmetykach do pielęgnacji skóry i włosów, a zwłaszcza skóry starzejącej się i przesuszonej.

Czy wiedziałaś, że lecytyna wpływa również na urodę i piękną skórę? A może stosujesz kosmetyki z lecytyną? Podziel się w komentarzu swoim doświadczeniem!

Bibliografia: